ثبت اختراع در ایران

ثبت حق اختراع در ایران

نوآوری و اختراعات بشری از ابتدای حیات بشر تاکنون بسیاری از نیازها و خواسته های انسان ها را برآورده کرده است و رویا های آن ها را به واقعیت بدل کرده است.

ذهن خلاق بشر بیش از پیش درحال ابداعات شگفت انگیز است که در زندگی افراد بسیار تاثیر گذار است.

حال این نکته که این اختراعات و ابداعات بشر باید در چهارچوب قانون قرار گیرند و تحت حمایت قانونی باشند از هیچ کس پوشیده نیست.

حال ما در بلاگ پیش رو سعی داریم تا با قوانین و مقررات ثبت اختراع در ایران آشنا شویم و مسائل مربوطه را بررسی کنیم پس در ادامه با ما همراه باشید .

اختراع از نظر قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری عبارت از آن چیزی است که از فکر فرد یا گروهی از افراد برای نخستین مرتبه منتج شده است و نیاز یا خللی را در یک زمینه به خصوص مرتفع میسازد. بنابراین اختراع لزوماً یک محصول یا فرآورده نیست بلکه میتواند یک فرآیند باشد و از طرف دیگر باید مشکلی را مرتفع سازد.

از سوی دیگر محصول و فرآیندی تحت عنوان اختراع قابل ثبت است که از یک ایده و ابتکار نشأت گرفته باشد.

مبتکرین و ایده پردازان باید برای ثبت اختراع و دریافت گواهینامه اختراع در اداره مالکیت صنعتی که یکی از سازمانهای وابسته به اداره ثبت اسناد و املاک کشور است، اقدام کنند.

گواهی نامه اختراع به سندی گفته میشود که اداره مالکیت صنعتی با هدف حمایت از اختراع صادر میکند و به عبارت دیگر با صدور این سند یک قرارداد دوجانبه فیمابین دولت به نمایندگی اداره مالکیت صنعتی و شخص منعقد میشود تا در نتیجه آن اختراع از حمایت قانونی برخورداد گردد و مخترع نیز از حق انحصاری بیست ساله ای برخوردار میشود.

 قوانین و مقررات ثبت اختراع در ایران

مهم ترین قانونی که در زمینه ثبت اختراع در ایران به تصویب رسیده است قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری و آیین نامه اجرایی آن است.

علاوه بر این دولت ایران در سال ۱۳۳۷ به عضویت کنوانسیون پاریس  (Paris Convention for the Protection of Industrial Property) درآمد و سپس در سال ۱۳۹۲ به معاهده همکاری ثبت اختراع  (Patent Cooperation Treaty) پیوست. در نتیجه ، هرگونه درخواست بین المللی که پس از آن تاریخ ثبت شود، بطور خودکار شامل جمهوری اسلامی ایران می شود.

این معاهده همکاری زیر نظر سازمان جهانی مالکیت فکری فعالیت میکند، بر اساس معاهده همکاری ثبت اختراع کلیه کشورهای عضو این معاهده از اختراعات ثبت شده حمایت  میکنند.

چه چیزهایی را نمی توان به عنوان اختراع ثبت کرد؟

• چیزی که قبلا در فنون و یا صنایع پیش بینی شده است؛
• منابع ژنتیک و اجزای تشکیل دهنده و فرآیند بیولوژیک تولیدشان؛
• نظریات علمی، کشفیات، آثار هنری و روشهای ریاضی؛
• طرح ها و قواعد و روش انجام کارها تجاری و دیگر فعالیت های اجتماعی و ذهنی؛
• روش تشخیص و معالجه بیماران اعم از انسان و حیوان مگر مواردی که محصول یا فرآیندی به تشخیص و معالجه کمک کند.

مدارک لازم برای ثبت اختراع

الف) مدارک مربوط به شخص متقاضی ثبت اختراع

1. تصویر مدارک هویتی متقاضی ثبت اختراع شامل شناسنامه و کارت ملی برای اشخاص حقیقی؛
2. آگهی روزنامه رسمی و سند نمایندگی یا وکالت نامه برای اشخاص حقوقی.

ب) مدارک مربوط به اختراع

1. اظهارنامه ثبت اختراع که شامل مشخصات هویتی متقاضی یا متقاضیان ثبت اختراع از جمله تابعیت، اقامتگاه و در خصوص اشخاص حقوقی نوع فعالیت و محل ثبت ایشان است.
2. به موجب آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری اظهارنامه باید در سه نسخه به زبان فارسی تنظیم شود و تاریخ و امضای متقاضی نیز در ذیل آن درج گردد.
3. منضمات اظهارنامه:

• توصیف اختراع مطابق نمونه آن که در سامانه ثبت اسناد و املاک کشور در دسترس است. مقتضی است توصیف اختراع با جزئیات کامل صورت پذیرد و همچنین بر اساس طبقه بندی بین المللی اختراع، طبقه اختراع نیز معین گردد؛
• ادعا یا ادعاهای اختراع؛هدف از آن و زمینه ی فنی که اختراع در آن ایجاد شده است یا مشکلی که استفاده از اختراع آن مشکل را مرتفع میسازد و علاوه بر این باید دارای کلیه شرایطی باشد که در ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی ذکر شده است؛
• تعیین عنوان اختراع که براساس قوانین موجود باید بین سه تا ده کلمه بوده و از کلماتی نظیر “بهتر، غیره و امثالهم” استفاده نشده باشد؛
• نقشه در صورت لزوم؛
• درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر نام مخترع چنانچه وی تمایلی به درج نامش درگواهینامه ثبت اختراع نداشته باشد چراکه اصولاً نام مخترع یا مخترعین در این سند ذکر میشود؛
• مدارک مربوط به حق تقدم که حداکثر تا ۱۵ روز پس از تقدیم اظهارنامه باید تسلیم شود؛
• رسید پرداخت هزینه های قانونی؛
• تاریخ و شماره اظهارنامه ای که در خارج از ایران ارائه شده
• ادعای حق تقدم همراه با تسلیم اظهارنامه:

از آنجایی که دولت ایران به عضویت کنوانسیون پاریس و همچنین  معاهده همکاری در ثبت اختراع یا همان PCT  در آمده است، چنانچه متقاضی در یکی از کشورهای عضو این کنوانسیونها، اقدام به تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع به مراجع ثبتی دول متعاهد تسلیم کرده باشد دارای حق تقدم در ثبت، در سایر کشورهای عضو خواهد بود.

در نتیجه چنانچه مخترع بخواهد از حق تقدم مذکور برای ثبت اختراع خود در ایران استفاده کند لازم است که بر طبق ماده ۱۸ آیین نامه اجرایی اقدام کند که این ماده بدین شرح میباشد:

“در صورتی که متقاضی طبق ماده ۹ قانون، درخواست حق تقدم کرده باشد، هنگام تقاضای ثبت اختراع باید درخواست خود را وفق فرم مخصوص و به همراه مدارکی که حاکی از این حق باشد به مرجع ثبت‌ تسلیم نماید.

این درخواست باید مشتمل بر نکات زیر باشد۱:ـ تاریخ و شماره اظهارنامه اصلی ۲ـ طبقه‌بندی بین‌المللی مرتبط با اظهارنامه اصلی؛ ۳ـ کشور یا کشورهایی که اظهارنامه اصلی در آنجا تسلیم‌شده است و چنانچه اظهارنامه منطقه‌ای یا بین‌المللی مبنای حق تقدم باشد، ذکر مأخذ آن”.

مدت زمان حق تقدم بر طبق ماده ۲۰ آیین نامه اجرایی، ۱۲ ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه اصلی میباشد (در این مورد روز تسلیم جزء مدت محسوب نخواهد شد و اگر آخرین روز مصادف با روز تعطیل باشد، این مدت تا آخرین ساعت اولین روز اداری بعد از روز تعطیل، محاسبه خواهد شد.)

قابل توجه است که چنانچه متقاضی در ایران اقامت نداشته باشد لازم است اقامتگاه شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها را در ایران دارند معین گردد. علاوه بر این  در خصوص ثبت اختراع اتباع خارجی در ایران نه در قوانین و نه در سامانه الکترونیکی، اشاره ای به لزوم دریافت کدملی فراگیر توسط اتباع خارجی نشده است .

هزینه های قانونی ثبت اختراع

هزینه های قانونی ثبت اختراع تحت PCT

– هزینه ثبت اظهارنامه (تقاضانامه) =۱۳۳۰ فرانک سوئیس یا ۱۳۶۶ دلار آمریکا

– هزینه بررسی و جستجوی اولیه به شرح زیر است:

هزینه اداره دریافت‌کننده (ایران):

اشخاص حقیقی : ۵۰۰۰۰ ریال

اشخاص حقوقی ۵۰۰۰۰۰ ریال

مؤسسه حقوقی بیان امروز، در زمینه ثبت اختراعات به ارائه خدمات به اشخاص خارجی و ایرانی حقیقی و حقوقی می پردازد. از جمله این خدمات میتوان به ثبت اختراع، دعوایی نقض اختراع ثبت شده و مشاوره در خصوص حمایت از حقوق مخترعین در ایران اشاره کرد. این موسسه حقوقی با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی مجرب و متخصص، آماده ارائه خدمات حقوقی مورد نیاز به منظور ثبت اختراع در ایران است.