آموزشی, بلاگ, حقوق تجارت

آشنایی با قوانین و مقررات بورس

آشنایی با قوانین و مقررات بورس

آشنایی با قوانین و مقررات بورس

بازار بورس به عنوان یکی از مناسب ترین ساز و کارها برای تأمین مالی شرکت های مختلف و هم چنین سرمایه گذارای افراد جامعه با سرمایه های خرد و کلان به شمار میرود که تا حد بسیار زیادی میتواند به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک های اقتصادی به شمار برود. بورس سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان یک موسسه عمومی غیردولتی که دارای شخصیت حقوقی مستقل از اعضاء است میباشد و به دلیل الزام به فعالیت در یک چهارچوب شفاف و با نظارت دائمی و مستمر محل بسیار مساعدی برای تجمیع سرمایه های اندک به شمار میرود. این سازمان به دلیل ماهیت عملکرد خود مکلف به تبعیت از قوانین و مقرراتی است تا نظم بازار سرمایه مختل نگردد.

مهم ترین قوانینی که بر بورس حاکم است عبارت است از: قانون بازار اوراق بهادار، قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی و قانون مبارزه با پولشویی. در هریک از این قوانین برای نهادهای مالی وابسته به بورس الزامات و تکالیفی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم در نظر گرفته شده است.

نهادهای مالی فعال در بورس که زیر نظر سازمان بورس فعالیت دارند عبارتند از:

  • شرکت های کارگذاری: کارگزار بورس نیز شخص حقوقی است که اوراق بهادار را به نام و به حساب دیگری و برای آنها معامله میکند و به نوعی واسطه بین خریداران اوراق بهادار به عنوان سرمایه گذاران این حوزه و فروشندگان است. کارگزاران به نمایندگی از خریداران اقدام میکنند فلذا کارمزد خدمات را نیز از ایشان دریافت می کنند. موسسین و سهام داران شرکت های کارگزاری میتوانند اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند و قانون برای هریک شرایطی را پیش بینی کرده است که از جمله آن میتوان به مواردی از قبیل تحصیل در رشته های خاص و تجربه کافی در حوزه های مالی، فقدان سهام داری در شرکت های مشابه، فقدان سابقه کیفری به ویژه در جرائم مالی، قرار نداشتن در لیست بدهکاران بانکی و تناسب میزان سهام داری با دارایی برای اشخاص حقیقی و سپری شدن حداقل بیش از دوسال از تأسیس شخص حقوقی و سپری شدن سه دوره مالی، نداشتن بدهی معوق به نظام بانکی، عدم سوء پیشینه کیفری مرتبط، دارا بودن سود عملیاتی قابل استناد به اسناد حسابرسی، عدم تغییرات در طی یک سال منتهی به درخواست و دریافت مجوزهای مورد نیاز و … برای اشخاص حقوقی اشاره کرد. شرکت های کارگزاری برای فعالیت در بورس مستلزم مجوزهایی هستند که در موارد متعد قانونی به آنها اشاره شده است.
  • سبدگردان: سبدگردان‌ها طبق قانون بازار اوراق بهادار شخصیت‌های حقوقی هستند در جهت مدیریت دارایی اشخاص، با استفاده از مشاوران متخصص، که با سرمایه گذاران قراردادهای مشخصی منعقد میکنند و در راستای این قراردادها به خرید و فروش یا حفظ و نگهداری سهام و اوراق بهادار میپردازند. اشخاص حقوقی که میخواهند در قالب سبدگردان فعالیت کنند باید مجوزهای لازم را از سازمان بورس دریافت دارند. براساس دستورالعمل تأسیس و فعالیت سبدگردان برای اینکه بتوان به فعالیت در این راستا اقدام کرد چه قصد تأسیس شرکت سبدگردان وجود داشته باشد چه به دنبال تبدیل باشیم مستلزم استفاده از خدمات حسابرسان رسمی است. در سبدگردانی اختصاصی مجموع دارایی‌های موضوع سبدگردانی(اعم از وجه نقد،سهام، اوراق خزانه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اوراق سکه بهار آزادی و …) است که به مشتری معینی تعلق دارد.
  • صندوق های سرمایه گذاری: نهاد مالی است که کمک میکند تا اشخاصی که به صورت غیرمستقیم خواهان سرمایه گذاری در بورس هستند از این امکان برخوردار شوند. صندوق سرمایه گذاری آمیزه ای از سهام، اوراق بهادار و اوراق مشارکت است. صندوق های سرمایه گذاری به عنوان مدیران حرفه ای دارایی ها شناخته میشوند چرا که رقابت حرفه ای این صندوق ها با یکدیگر در جذب سرمایه گذار موجب میشود از تحلیلگران متخصص و مجرب برای انجام وظایف خود بهره بگیرند و از آنجا که بخشی از دارایی های این صندوق ها طبق قانون الزاما در قالب سپرده های بانکی و اوراق مشارکت است فلذا این تنوع گرایی دارایی موجب میشود تا ریسک سرمایه گذاری تا حدود بسیار زیادی کاهش پیدا کند. توجه به این نکته نیز ضروری است که این صندوق ها تحت نظارت مستمر سازمان بورس و اوراق بهادار قرار دارند. صندوق های سرمایه گذاری براساس ترکیب دارایی شان، انواع مختلفی دارند.
  • شرکت های مادر (هلدینگ): شرکت هایی که به دنبال نوعی هم افزایی از طریق سرمایه گذاری در شرکت های سرمایه پذیر هستند و در ماده ۴ آیین نامه اجرایی قانون بازار اوراق بهادار شناسایی شده اند. این شرکت ها در واقع گروهی از شرکت های فعال در زمینه ها و صنایع مشابه یا مشابه در کارکرد هستند و به دنبال ایجاد یک فضای مساعد در حیطه مشخصی برای خود هستند.

رسیدگی به تخلفات و شکایات در بورس

یکی از موضوعاتی که پرداختن به آن در بحث بورس و به صورت کلی بازارهای مالی ضروری است موضوع حل اختلافات در این حوزه هاست. به ویژه آنکه پیش بینی میشود در موقعیت های مختلفی از حدود وظایف و اختیارات قانونی تخطی و تخلفاتی صورت پذیرد. اینکه در مواقع بروز تخلف کدام نهاد و مرجع صلاحیت رسیدگی دارد و این رسیدگی تابع چه خصایص و ویژگی هایی است نیز بسیار حائز اهمیت است. شکل گیری اختلاف به دلیل تضاد منافعی که ایجاد آن دور از تصور نیست امری قابل پیش بینی است و در دعاوی بورسی اظهارنظر افراد متخصص و مجرب میتواند راه حل هایی را ارائه دهد که در حقوق اقتصادی اصطلاحاً به عنوان تصمیمیات کارآمد شناخته میشوند و شاید در راستای همین رویکرد نیز هست که قانون گذار مراجع اختصاصی را برای چنین اختلافاتی پیش بینی کرده است تا حدودی زمینه رسیدگی های تخصصی را فراهم آورد. موضوع دیگری که نباید از نظر دور نگه داشت مسئله اهمیت سرعت در رسیدگی است چرا که در دعاوی مالی و دعاوی بازرگانی اینکه اختلاف سریع و موثر حل گردد بر موضوعات دیگر ارجحیت دارد.

مراجع رسیدگی کننده:

مستند به بند ۱۱ ماده هفت قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران که در آن اتخاذ تدابیر ضروری و انجام اقدامات لازم به منظور حمایت از حقوق و منافع سرمایه گذاران در بازار اوراق بهادار را مشخصاً از وظایف هیأت مدیره سازمان بورس قرار دانسته است و ماده ۲۵ قانون ارتقاء نظام اداری و مقابله با فساد که دستگاهها را برای ایجاد یک سامانه جهت ساماندهی و پذیرش غیرحضوری شکایات موظف نموده؛ گروه پاسخگویی به شکایات سازمان بورس و اوراق بهادار بیش از ده سال است که با دستور هیأت مدیره سازمان بورس در راستای پاسخ به سوالات و شکایات سرمایه گذاران و سهام داران ایجاد شده است که باید تمامی شکایاتی که به سازمان بورس ارسال میشود را بررسی و با استفاده از سازو کارهای سامانه سمتا به آنها رسیدگی و گزارش های تفصیلی در این خصوص نیز تدارک ببیند. این گروه با هدف رسیدگی به شکایات و ارائه حمایت های قانونی لازم به کلیه فعالان بورس از جمله سهام داران و سرمایه گذاران که حتی شامل تلاش برای توسعه دانش حقوقی این گروهها نیز هست. یکی از مهم ترین وظایف این گروه این است که علاوه بر استفاده و تلاش در جهت همسویی با استانداردهای جهانی که از سوی فدراسیون جهانی بورس ها و سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار ارائه میشود  پیشنهادات خود را برای ارتقای نظام حقوقی و بهبود قوانین حوزه بورس نیز ارائه کند.

ثبت شکایت در این خصوص باید از طریق https://shekayat.seo.ir/ انجام پذیرد. از طریق این سامانه هر شخص حقیقی یا حقوقی میتواند شکایات خود را از همه فعالان بازار بورس به سازمان اعلام کند . متقاضی باید مشخص کند که قصد شکایت از چه نهادی را دارد مثل نهاد مالی غیرکارگذار، ناشر اوراق بهادار، کارگزار، تشکل خود انتظام و … و از طرفی ممکن است شکایت مربوط به شکایت ثبت شده پیشین باشد و به اصطلاحاً توضیح آن محسوب گردد. هرگاه کد رهگیری اتمام مراحل شکایت به شاکی ارائه شود به این معناست که شکایت وی به خوبی ثبت شده و از سوی وی قابل پیگیری خواهد بود.

کمیته رسیدگی و پیگیری تخلفات نیز یکی دیگر از زیر مجموعه های معاونت حقوقی بورس است که مهم ترین وظیفه ای که دنبال میکند رسیدگی به تخلفات و به تعبیری ایفای وظیفه نظارتی سازمان بورس در رعایت و اجرای قوانین در این حوزه است. مهمترین سندی که این نهاد در رسیدگی ها به آن متوسل میشود عبارت است از  “دستورالعمل رسیدگی به تخلفات اشخاص موضوع ماده ۳۵ قانون بازار و اوراق بهادار ج.ا.ا و دیگر اشخاص تحت نظارت سازمان”  که بر مبنای آن در تمام رسیدگی ها مکلف به ثبت و ضبط الکترونیکی روند رسیدی است. صلاحیت این کمیته عام است و رسیدگی آن دو مرحله ای است، بدین ترتیب که در مرحله اول هیأت رسیدگی به تخلفات به موضوع رسیدگی مینماید و این رسیدگی در هیأت مدیره سارمان بورس قابل تجدیدنظرخواهی است.

خدمات حقوقی بورسی که میتواند از سوی موسسه حقوقی بیان امروز ارائه شود دو محور اساسی را در بر میگیرد:

  • خدمات مربوط به شرکت هایی که خواهان ورود به بازار بورس هستند یا شرکت هایی که در بورس پذیرفته شده اند و یا صندوق های سرمایه گذاری. مهم ترین خدماتی که به این دسته از اشخاص ارائه میشود عبارت است از مشاوره در خصوص مجوزهای لازم برای ورود به بورس، خدمات مشاوره پیرامون پروسه عرضه اولیه و اقدامات قانونی و حقوقی پیرامون عرضه اولیه، مشاوره حقوقی در زمینه تنظیم اساسنامه صندوق ها سرمایه گذاری و امیدنامه و تهیه و تدارک پیش نویس هریک، شرکت در فرآیند مذاکره، تنظیم و انعقاد قرارداد با نهادهای مالی مرتبط با صندوق های سرمایه گذاری و شرکت ها برای ورود به بورس، انجام متابعت قانونی در زمینه های فوق؛
  • خدمات مربوط به اشخاصی که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارند که اختصاراً عبارتند از خدمات مشاوره مالی و حقوقی در زمینه حوزه های مناسب برای سرمایه گذاری، ارزیابی بایسته نسبت به قراردادها و شرکت هایی که سهام شان در بورس عرضه شده است، مشاوره حقوقی در زمینه الزامات و پیش شرط های ورد به بازار بورس، حل اختلافات احتمالی از طریق میانجی گری و مذاکره و سازش و پذیرش وکالت اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه اختلافات یا تخلافات نزد مراجع قضایی. هم چنین ارائه خدمات در زمینه مشاوره و آشنایی با انواع صندوق های سرمایه گذاری و اتخاذ بهترین روش برای سرمایه گذاری در این صندوق ها را نیز در دستور کار خود دارد.

بیشتر بخوانید:

سرمایه گذاری در بورس

مهمترین قوانین حاکم بر ورزش

نوشته های مشابه

2 دیدگاه در “آشنایی با قوانین و مقررات بورس

  1. میلاد گفت:

    سلام من تعدادی از اقلام جهزیم پس گرفتم با رای دادگاه الان بهم پسش نمیدن چیکار باید کردممنون

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *