۵ تفاوت خلع ید و تصرف عدوانی

۵ تفاوت خلع ید و تصرف عدوانی

در مطالب قبلی موسسه وکلای بین المللی بیان امروز، به موضوع دعاوی سه گانه پرداخته شد. همانطور که گفتیم یکی از این دعاوی سه گانه موضوع تصرف عدوانی است. حال امروز سعی داریم که به صورت تخصصی به موضوع تصرف عدوانی بپردازیم. در این بخش بررسی می‌کنیم که تصرف عدوانی چیست و شامل چه مواردی می‌شود. پس در ادامه ی این مقاله با “۵ تفاوت خلع ید و تصرف عدوانی” همراه ما باشید.

همانطور که گفته شد، تصرف عدوانی در ماده۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی بیان شده‌است بر اساس این ماده:
” دعوای تصرف عدوانی عبارت است از ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.”
در این موارد متصرف سابق می‌تواند اعاده تصرف را بخواهد و دادخواست رفع تصرف عدوانی را طرح نماید.

تصرف عدوانی

پس در این تعریف وجود ۲ عنصر برای تحقق تصرف عدوانی ضروری است که عبارت است از:

•   تصرف مال غیر منقول
•   بدون رضایت صاحب آن مال اتفاق افتاده باشد. در دعوای تصرف عدوانی متصرف سابق، خواهان دعوی و متصرف فعلی،خوانده دعوی می باشد.

دعوای تصرف عدوانی

معمولا دعوای تصرف عدوانی از انواع دعاوی حقوقی است. اما باید این نکته را متذکر شد که می‌توان دعوای تصرف عدوانی را هم بصورت حقوقی و هم بصورت کیفری مطرح کرد. در دعوای حقوقی، باید به دادگاه مربوطه مراجعه کرد. که در این صورت نیازی نیست که مالکیت اثبات شود. در صورت طرح دعوا به صورت کیفری مالکیت حتما باید مورد اثبات قرارگیرد. از دیگر تفاوت‌هایی که میان تصرف عدوانی حقوقی و کیفری وجود دارد این است که در دعوای تصرف عدوانی کیفری باید سوء نیت مجرم اثبات شود اما در دعوای حقوقی نیازی به اثبات سوء نیت نیست.

۵ تفاوت تصرف عدوانی و دعوای خلع ید

یکی از مواردی که در دعوای تصرف عدوانی مورد توجه است، تفاوت تصرف عدوانی و دعوای خلع ید است. این تفاوت‌ها عبارتند از:

• دعوای تصرف عدوانی برای اموال غیر منقول قابل طرح است. دعوای خلع ید هم برای اموال منقول هم غیر منقول قابل طرح است.
• دعوای تصرف عدوانی را می توان خارج از نوبت رسیدگی کرد.  درعوای خلع ید را نمی‌توان خارج از نوبت رسیدگی نمود.
• در دعوای خلع ید حتما باید حکم قطعی صادر شود تا حکم لازم الاجرا شود. در دعوای تصرف عدوانی قبل از قطعیت حکم هم می شود آن را به موعد اجرا گذاشت. بنابراین پس از صدور حکم مبنی بر رفع تصرف عدوانی، اجراییه صادر و رای اجرا می‌شود.
• تفاوت مهم دیگر بین دعاوی تصرف عدوانی و خلع ید این نکته است که دعاوی تصرف دعاوی غیر مالی هستند و هزینه دادرسی آن‌ها نیز مانند دیگر دعاوی غیرمالی خواهد بود. اما هزینه در دعوای خلع ید، بر اساس قیمت ملک مشخص خواهد شد.
• همانطور که در مبحث پیش ذکر شد، در دعاوی سه گانه سبق تصرف باید مورد اثبات قرار گیرد. اما در خلع ید، برخلاف دعاوی مربوط به تصرف لازم است تا مالکیت فرد مورد اثبات قرار بگیرد.

نکته تصرف عدوانی

۳ نکته مهم در مورد تصرف عدوانی قابل ذکر است که عبارت است از:

• نکته ی اول اینکه بعد از اثبات عدوانی بودن تصرف متصرف ،مالک می@تواند اجرت المثل ایام تصرف را از متصرف مطالبه نماید. که این میزان اجرت المثل با نظر کارشناس  مشخص خواهد شد.
• نکته دیگری که باید مدنظر قرار گیرد این موضوع است که: بعداز اثبات عدوانی بودن تصرف متصرف، مالک می‌تواند درخواست صدور حکم خلع ید متصرف را از دادگاه تقاضا نماید. این در صورتی است که مالک بتواند مالکیت خود را از طریق اسناد رسمی به اثبات برساند و قراردادی بین طرفین نباشد.
• نکته دیگری که باید مد نظر قرار گیرد این است که مجازات تصرف عدوانی می‌تواند تشدید شود. در این خصوص ماده ۶۹۳ قانون مجازات اسلامی بیان داشته است که در هر زمانی که شخصی به موجب حکم قطعی محکوم به خلع ید از مال غیر منقولی یا محکوم به رفع مزاحمت یا رفع ممانعت از حق شده است و سپس  بعد ‌از اجرای حکم  مورد حکم را عدواناً متصرف شده باشد یا اقداماتی بدون مجوز انجام بدهد علاوه بر رفع تجاوز به حبس از شش ماه تا دو سال نیز محکوم ‌خواهد گردید. بنابر این تکرار تصرف عدوانی می‌تواند باعث تشدید مجازات شود.

موسسه وکلای بین المللی بیان امروز با سال ها تجریه در امور حقوقی داخلی و بین المللی آماده ی ارائه ی خدمات و مشاوره های حقوقی تخصصی و حرفه ای به شماست. برای دریافت اطلاعات بیشتر و بر قراری ارتباط با مشاوران و وکلای ما، از طریق سایت، لینکدین، اینستاگرام و توییتر و یا حتی به صورت حضوری و یا تلفنی در ارتباط باشید.

شما عزیزان می توانید همه روزه با کارشناسان ما در ارتباط باشید و پرسش ها و چالش های حقوقی خود را مطرح نمایید. هدف موسسه وکلای بین المللی بیان امروز ارائه ی خدمات حقوقی تخصصی و حرفه ای به شما عزیزان است.

بیشتر بخوانید:

آشنایی با دعاوی سه گانه