شرکت مختلط غیر سهامی
در این مقاله برآنیم که به تعریف شرکت مختلط غیر سهامی، انواع آن ها، قوانین حاکم بر این شرکت ها، ورشکستگی و تقسیم سود بپردازیم.
ابتدا مانند ۶ مقاله دیگر در ارتباط با شرکت ها، بهتر است ماده ۲۰ قانون تجارت را بیان کنیم که در این ماده انواع شرکت ها را نام برده شده است که وب سایت بیان امروز به طور تک به تک هر ۷ نوع شرکت را به تفضیل توضیح داده است. انواع شرکت ها در این ماده عبارتند:
- شرکت سهامی.
- شرکت با مسئولیت محدود.
- شرکت تضامنی.
- شرکت مختلط غیر سهامی.
- شرکت مختلط سهامی.
- شرکت نسبی.
- شرکت تعاونی تولید و مصرف.
تعریف شرکت مختلط غیر سهامی
ماده ۱۴ قانون تجارت به تعریف شرکت مختلط غیر سهامی پرداخته است:
شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوصی بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند‌نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می‌شود.
بنابراین این شرکت ترکیبی از شرکت تضامنی و شرکت مسئولیت محدود می‌باشد.
قوانین این شرکت نسبت به شرکا با مسئولیت محدود مقررات شرکت مسئولیت محدود و نسبت به قوانین شرکا ضامن مقررات شرکت تضامنی پابرجاست و در مواردی دیگر قانونگذار مقررات خاص را وضع نموده است.
انواع شریک در شرکت مختلط غیر سهامی
در شرکت مختلط سهامی ۲ نوع شریک وجود دارد که عبارتنداز:
۱-شرکا ضامن، شرکایی هستند که سرمایه آنها به طور سهام نیامده است و هر فرد ضامن کلیه دیون شرکت می‌باشد.
۲-شرکا با مسئولیت محدود شرکایی هستند که فقط تا میزان سرمایشان مسئول تادیه دیون هستند مگر در ۲ مورد مسئولیت تضامنی دارند که عبارتنداز:
- ماده ۱۵۰ قانون تجارت بیان می کند در مورد تعهداتی که شرکت مختلط غیرسهامی ممکن است قبل از ثبت شرکت کرده باشد شریک با مسئولیت محدود در مقابل اشخاص ثالث در حکم شریک ضامن خواهد بود. مگر ثابت نماید که اشخاص مزبور از محدود بودن مسئولیت او اطلاع داشته‌اند.
- طبق ماده ۱۴۶ اگر شریک با مسئولیت محدود معامله برای شرکت کند، در مورد تعهدات ناشیه از آن معامله در مقابل طرف معامله حکم شریک ضامن را خواهد داشت. مگر اینکه تصریح کرده باشد معامله را به سمت وکالت از طرف شرکت انجام می‌دهد. بنابراین اگر یکی از شرکا با مسئولیت محدود معامله ای را برای شرکت انجام دهد بدون اینکه تصریح نماید که معامله را به وکالت از شرکت انجام داده است شریک ضامن محسوب می‌شوند. دلیل این امر این است که شخص ثالث تصور نکند این فرد شریک با مسئولیت تضامنی محسوب می‌شود.
نام شرکت
در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود.
- نکته مهم این است که طبق ماده هر یک از شرکاء با مسئولیت محدود که اسمش جزء اسم شرکت باشد در مقابل طلبکاران شرکت شریک ضامن محسوب خواهد شد.
هر قراری که برخلاف این ترتیب بین شرکاء داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث بی‌اثر است.
اداره شرکت مختلط سهامی غیر سهامی
* طبق ماده ۱۴۴ قانون تجارت اداره شرکت مختلط غیر سهامی به عهده شریک یا شرکای ضامن و حدود اختیارات آنها همان است که در مورد شرکاء شرکت تضامنی مقرر است.
بنابراین شرکا با مسئولیت محدود حق اداره شرکت را ندارند. طبق ماده ۱۴۵ قانون تجارت شریک با مسئولیت محدود نه به عنوان شریک حق اداره کردن شرکت را دارد نه اداره امور شرکت از وظایف او است.
* طبق ماده ۱۴۷ قانون تجارت هر شریک با مسئولیت محدود حق نظارت در امور شرکت دارد. هر شریک می‌تواند از روی دفاتر اسناد شرکت برای اطلاع شخص خود راجع‌به وضعیت مالی شرکت صورت خلاصه ترتیب دهد.
هر قراردادی که بین شرکاء برخلاف این ترتیب داده شود از درجه اعتبار ساقط است.
* نکته مهم این است که در ارتباط با حقوق شریک با مسئولیت محدود، قانونگذار بیان می‌کند که اگر یک یا چند نفر از شرکاء با مسئولیت محدود حق خود را در شرکت بدون اجازه سایرین کلاً یا بعضاً به شخص ثالثی واگذار نمایند، شخص مزبور نه حق دخالت در اداره شرکت و نه حق تفتیش در امور شرکت را خواهد داشت.
* می‌توان گفت ماده ۱۴۴ با ماده ۱۲۰ منافات دارد.
زیرا ماده ۱۲۰ در شرکت تضامنی بیان می‌کند :
در شرکت تضامنی شرکاء باید لااقل یک نفر از میان خود یا از خارج به سمت مدیری معین نمایند.
و در ماده ۱۴۴ اینگونه بیان می‌کند :
اداره شرکت مختلط غیر سهامی به عهده شریک یا شرکای ضامن و حدود اختیارات آنها همان است که در مورد شرکاء شرکت تضامنی مقرر است.
در ماده ۱۴۴ اداره را منحصر به شریک و شرکا ضامن بیان کرده است. در صورتی که در ماده ۱۲۰ این اجازه می‌دهد که مدیر را خارج از سهام‌دارها انتخاب نمایند.
نحوه تقسیم سود شرکت در بین شرکا
طبق ماده ۱۴۲ قانون تجارت روابط بین شرکاء با رعایت مقررات ذیل تابع شرکت‌نامه خواهد بود. بنابراین نحوه تقسیم سود حاصله کاملا بستگی به متن شرکت نامه دارد و تراضی طرفین ولی نباید به گونه ای باشد که با خلاف ذات شرکت باشد.
ورشکستگی شرکت مختلط غیر سهامی
* طبق ماده ۱۵۶ قانون تجارت اگر شرکت مختلط غیرسهامی ورشکست شود دارایی شرکت بین طلبکاران خود شرکت تقسیم شده و طلبکاران شخصی شرکاء در آن‌حقی ندارند. سهم‌الشرکه شرکاء با مسئولیت محدود نیز جزو دارایی شرکت محسوب است.
* ماده ۱۵۷ بیان می کندکه اگر دارایی شرکت برای تادیه تمام قروض آن کافی نباشد طلبکاران آن حق دارند بقیه طلب خود را از دارایی شخصی تمام یا هر یک از‌شرکاء ضامن وصول کنند در این صورت بین طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی شرکاء ضامن تفاوتی نخواهد بود.
* مطابق ماده ۱۵۸ در صورت ورشکستگی یکی از شرکاء با مسئولیت محدود خود شرکت یا طلبکاران آن با طلبکاران شریک مزبور متساوی‌الحقوق خواهند بود.
بنابراین طبق ۳ ماده بالا می‌توان اینگونه برداشت کرد که ورشکستگی شرکت، موجب ورشکستگی شرکا نمی شود. همچنین ورشکستگی شرکا موجب ورشکستگی شرکت نمی‌شود.
و در زمان ورشکستگی شرکت طلبکاران فقط به شرکا ضامن رجوع می‌کنند. مگر در ۲ مورد که به شرکا با مسئولیت محدود رجوع می‌نمایند که عبارتند از:
- هرگاه برداشت سرمایه به ثبت نرسیده باشد.
- هرگاه سهم الشرکه تماما تادیه نشده باشد.
در دو مورد ذکر شده مدیر تصفیه اقدام به وصول می نماید.
موسسه وکلا بین المللی بیان امروز متشکل از تیم مجرب در زمینه تجارت آماده مشاوره (حضوری،تلفنی ،آنلاین) در کلیه زمینه‌های امور شرکت‌ها می‌باشد.
سوالات خود در زمینه شرکت‌های مختلط غیر سهامی را از ما بپرسید.
