حقوق بیمار در بیمارستان:
هر فردی که به بیمارستان و مراکز درمانی مراجعه می کند دارای حقوق خاصی است که توسط منشور حقوق بیمار تعریف شده است.بسیاری از افراد از این حقوق اطلاعات دقیقی ندارند. بهتر است که افراد از حقوق خود به عنوان بیمار آگاه باشند تا از مشکلات احتمالی پیشگیری شود.همچنین بیمارستان ها با رعایت هرچه بهتر این حقوق در مقابل بیماران می توانند درصد رضایتمندی آنها را بالا برده و از این طریق علاوه بر عمل به وظیفه ذاتی خود درامد بالاتر را برای بیمارستان خود تضمین کنند.
احتمالا برای شما هم پیش آمده که در مواقع بیماری خود یا اطرافیان به بیمارستانی مراجعه کرده اید و از خدمات ارائه شده راضی نبوده و حقوقتان رعایت نشده است.
در این مقاله سعی میکنیم که حقوق بیماران را در بیمارستان طبق منشور حقوق بیماران مصوب سال ۱۳۸۱ توضیح دهیم.
بیشتر بخوانید: مرخصی زایمان سال ۱۴۰۲
حقوق بیمار :
۱-دریافت مطلوب خدمات سلامت:
۱-۱-حفظ شان و منزلت بیماران:خدماتی که بیمارستان به بیمار ارائه می دهد باید شان و منزلت انسانی بیمار را حفظ کند ضمن اینکه به غقاید مذهبی و فرهنگی بیمار احترام می گذارد.با بیمار باید به خوبی برخورد شود و به عقاید او احترام گذاشته شود.
۱-۲-ارائه خدمات بیمارستانی بر پایه صداقت و ادب:بیمارستان باید درمورد توضیح روند بیماری و درمان به بیمار با صداقت کامل عمل کند.بیماران حق دارند از وضعیت خود آگاه باشند و هیچگونه باور و اطلاعات اشتباهی به آنها داده نشود.همچنین ارائه خدمات به بیمار باید به صورت محترمانه و شایسته انجام شود.
۱-۳-عدم تبعیض:بیمارستان و پزشک باید فارغ از ویژگی های جنسیتی و قومی و فرهنگی و نوع بیماری و وضعیت سلامتی بیمار به درمان و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بپردازند.همه ی بیماران باید انتظار داشته باشند که صرف نظر از این عوامل با احترام با آنها رفتار شود.هرکس حق دارد که مناسب ترین درمان و مراقبت را دریافت کند.
۱-۴-بر پایه دانش روز باشد: بیمار حق دارد از خدمات بهداشتی و درمانی با کیفیت و مطابق با استانداردها بهره مند شود.
۱-۵-اقدامات بیمارستانی باید بر اساس منافع بیمار باشد و منافع او را به خطر نیندازد.
۱-۶- در توزیع منابع سلامت باید عدالت و حفظ اولویت های بیمار در نظر گرفته شود. در منابع درمانی و پیشگیری از بیماری باید عدالت رعایت شود و همه افراد به آسانی به آن دسترسی داشته باشند.
۱-۷-ارائه خدمات به بیماران با هماهنگی بین بخش های پیگیری و تشخیص و درمان:باید بین بخش های مختلف بیمارستان که درگیر ارائه خدمات هستند هماهنگی ایجاد شود تا به مراقبت ایمن تر و موثرتر دست یابند.این هماهنگی و تبادل اطلاعات بین بخش های مختلف بسیار حیاتی است و به منظور تسهیل در ارائه مناسب خدمات درمانی انجام میشود.
۱-۸-فراهم کردن همه ی امکانات رفاهی ضروری بیمار و دور از درد و رنج بودن خدمات درمانی:شما به عنوان بیمار می توانید انتظار داشته باشید که مراکز بیمارستانی امکانات مورد نیاز و ضروری شما را در سطح مناسب ارائه دهند.مانند غذای مناسب با شرایط بیمار-تختخواب مناسب و …
۱-۹-توجه ویژه به حقوق بیمارانی که از گروه های آسیب پذیر جامعه هستند مانند کودکان و زنان باردار و سالمندان و بیماران روانی و زندانیان و معلولان ذهنی و جسمی و افراد بدون سرپرست.
۱-۱۰-ارائه خدمات درمانی در سریعترین زمان ممکن و با احترام به وقت بیمار:هیچ چیز برای بیمار سختتر از انتظار بیش از حد معمول و بدون دلیل نیست.باید در سریعترین زمان ممکن به بیماران رسیدگی شود.واضح است که بیماران در شرایط سختی هستند و منتظر گذاشتن آنها باعث ناراحتی و اتلاف وقتشان می شود.پس در ارائه خدمات درمانی باید از تکنیک های مدیریت زمان استفاده شود.
۱-۱۱-در نظر گرفتن فاکتور هایی مانند زبان و سن و جنس بیمار:برای مثال ارائه خدمات درمانی به کودکان می تواند با بازی و سرگرمی انجام شود.ضمن اینکه ارتباط با بیمار باید به صورت واضح و قابل فهم باشد و با عذر اینکه بیمار فارسی متوجه نمیشود نمیتوان او را در جریان روند بیماری و درمانش قرار نداد و سایر بندهای منشور را در خصوص او رعایت نکرد.
۱-۱۲-اورژانس(خدمات درمانی فوری و ضروری) بدون توجه به هزینه آن انجام شود و در مورد خدمات غیرفوری (الکتیو) باید بر اساس ضوبط باشد.نمیتوان خدمات درمانی فوری و اورژانسی را به این دلیل که بیمار توان پرداخت ندارد برای او انجام نداد.
۱-۱۳-در منشور حقوق بیماران آمده است در مورد بیمارانی که مرگ آنها حتمی و قریب الوقوع است خدمات درمانی باید با رعایت برقراری آرامش و کاهش رنج و درد بیمار باشد ضمن اینکه بیمار حق این را دارد که لحظات آخر عمر خود را به همراه هر کسی که می خواهد بگذراند.
بنابراین در مورد این بیماران باید خدمات تسکینی ارائه شود.نباید بیمار را در این شرایط به یک اتاق به دور از خانواده اش انتقال داد.بیمارستان باید مراقبت های جسمی و روانی و معنوی به اینگونه بیماران ارائه دهد.
۲-اطلاعات باید به نحو مطلوب و به اندازه کافی در اختیار بیماران قرار بگیرد.مگر اینکه بیمار از دریافت اطلاعات خودداری کند که در این صورت به خواست او احترام گذاشته می شود البته به جز مواردی که عدم اطلاع بیمار برای خودش یا سایرین خطر جدی داشته باشد.
اطلاعات شامل :
۲-۱-محتوا منشور حقوق بیمار در هنگام پذیرش
۲-۲-قواعد و ضوابط و هزینه های قابل پیش بینی بیمارستان شامل خدمات درمانی و غیردرمانی و ضوابط بیمه و معرفی سیستم های حمایتی در هنگام پذیرش باید در اختیار بیمار قرار بگیرد.بیمار باید از همان ابتدا در جریان مخارج درمانی خود قرار بگیرد.این اطلاعات باید در اولین لحظات ممکن در طول پذیرش به اطلاع بیمار برسد.مگر اینکه رسیدگی به بیمار نیازمند اقدام فوری باشد و زمان برای ارائه این اطلاعات وجود نداشته باشد.
۲-۳- بیمار حق دارد نام و مسئولیت پزشک و پرستار و دانشجویان پزشکی و پرسنل مراقبت های بهداشتی که در ارائه خدمات درمانی به بیماران شرکت دارند را بداند.
۲-۴- اطلاعات کامل در مورد تشخیص و درمان پیش آگهی از جمله در مورد درمان های جایگزین و عوارض احتمالی:
مراکز درمانی موظف اند که نقاط ضعف و قدرت روش های درمانی مناسب و هرگونه اطلاعاتی که در تصمیم گیری بیمار موثر است را برای او توضیح دهند.بیماران باید از روش های درمانی موجود آگاه باشند و آگاهانه تصمیم گیری کنند.یک توضیح دقیق و جامع بیمار را قادر می سازد تا از حق تعیین سرنوشت خود استفاده کند.
۲-۵-روش های دسترسی به کادر درمان در طول مدت درمان:
برای مثال طبق ابلاغیه نحوه دسترسی بیمار به پزشک معالج برای تسریع در روند درمان پزشک شماره تلفن خود را در اختیار پرستار ومنشی بخش قرار می دهد.
۲-۶- کلیه اقداماتی که ماهیت پژوهشی دارند:
انجام کلیه اقداماتی که جنبه آزمایشی و پژوهشی دارند منوط به کسب اجازه و رضایت از بیمار است و بیمار می تواند از دریافت اینگونه خدمات خودداری کند.
۲-۷- آموزش های ضروری برای استمرار درمان
۲-۸-بیمار می تواند به کلیه تصاویر اطلاعات ثبت شده در پرونده بالینی خود دسترسی داشته باشد و آن را دریافت نموده و تصحیح اشتباهات مندرج در آن را درخواست نماید.
بیمار می تواند در هر زمانی به تصاویر اطلاعات ثبت شده در پرونده اش دسترسی داشته و آن را مشاهده کند و نیز حق درخواست تصحیح اطلاعاتی که به طور اشتباه در پرونده ثبت شده اند را دارد.برای مثال زمانی که بیماری به دلیل آسیب دیدگی پایش در بیمارستان تحت درمان است ترومبوز ورید شده و بعد به دلیل آمبولی ریه می میرد.حالا با بررسی پرونده بیمار می توان فهمید که پزشک اقدامات پیشگیرانه از آمبولی ریه را انجام داده است یا خیر.
۳-حق تصمیم گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات درمانی
تصمیم گیری بیمار شامل:
۳-۱-انتخاب پزشک و مرکز درمانی در حدود ضوابط
۳-۲-بهره گیری از مشاوه با پزشک دوم
۳-۳- شرکت یا عدم شرکت در پژوهش های زیستی در مواردی که تصمیم گیری او تأثیری در تداوم و نحوه دریافت خدمات سلامت ندارد.
۳-۴-پذیرش یا رد درمان هایی که به بیمار پیشنهاد می شود پس از اینکه معایب و مزایا و عوارض احتمالی آن به بیمار توضیح داده شد.به جز در موارد خودکشی یا وقتی که عدم پذیرش درمان برای سایر افراد ضرر داشته باشد و آنها را در معرض خطر جدی قرار دهد.
۳-۵-با ارائه توضیحات لازم درباره روند درمان در زمانی که بیمار می تواند تصمیم گیری کند اقدامات لازم جهت تصمیم گیری های بعدی برای مواقعی که بیمار قادر به تصمیم گیری نباشد را می توان با رعایت قوانین فرصت تصمیم گیری لازم را برای ارائه دهدنگان خدمات سلامت و فرد جایگزین بیمار در تصمیم گیری فراهم کرد.
۳-۶-بعد از اینکه توضیحات لازم به بیمار داده شد باید فرصت مناسب برای تصمیم گیری به بیمار داده شود.
۴-رازداری و رعایت حریم خصوصی بیمار:
۴-۱-هرگونه مشاوره و معاینه و درمان و سوابق پزشکی بیمار محرمانه محسوب می شود و مرکز درمانی باید در حفظ آن کوشا باشد به جز مواردی که قانون استثنا کرده است.برای مثال طبق قانون ثبت احوال افشای ولادت و فوت از اسرار مجاز است.
۴-۲-اسرار بیمار فقط توسط بیمار و افرادی که بیمار به آنها این اجازه را می دهد و اشخاصی که در روند درمان دخیل هستند و افراد مجاز برابر قانون می توانند به اطلاعات پزشکی بیمار دسترسی داشته باشند.
۴-۳-بیمار می تواند در تمامی مراحل تشخیصی و معاینات, فردی که مورد اعتماد خودش است را همراه داشته باشد.در مواردی که کودک بیمار است حضور یکی از والدین از حقوق کودک است به جز مواردی که بر اساس ضرورت های پزشکی این اقدام شدنی نباشد.
۵-حق شکایت بیمار در صورت نقض حقوق ذکر شده:
بیمار می تواند در صورت عدم رعایت حقوق خود توسط مرکز درمانی اقدام به شکایت علیه آن کند بدون آن که در کیفیت خدمات درمانی اختلال ایجاد شود و پس از رسیدگی در مراجع ذی صلاح و اثبات محق بودن بیمار باید خسارت بیمار جبران شود.
بیشتر بخوانید: شرایط بازنشستگی صندوق بازنشستگی