حکم جلب
قرار بازداشت
در اثنای دعاوی اعم از دعوای حقوقی ویا کیفری گاه ممکن است که فردی بازداشت، توقیف و یا جلب شود. حال در مطلب پیش‌رو سعی داریم تا مفهوم جلب و قرار بازداشت را بررسی و با احکام آن ها آشنا شویم پس با ما در ادامه ی بلاگ پیش رو همراه باشید.
حکم جلب
در اصطلاح حقوقی، به حکم جلب، قرار جلب یا دستور جلب نیز گفته می‌شود. در حقیقت حکم‌جلب نوعی دستور (نه حکم) است. که به موجب آن فردی که برایش احضاریه صادر شده ولی حضور پیدا نکرده (به جز در موارد استثنا) .به موجب حکم‌جلب صادره به دستور مقامِ رسیدگی کننده جلب می‌شود.
انواع حکم جلب
باید بیان داشت که حکم جلب به دو روش اجرا می‌شود. این دو روش عبارت اند از: حکم جلب‌عادی و حکم جلب‌سیار.
حکم جلب عادی
در این نوع از جلب، محل اقامت و سکونت متهم مشخص است. شاکی هم از محل اقامت فرد مذکور مطلع است. در این فرض قاضی با صدور حکم جلب متهم، نامه آن را خطاب به کلانتری منطقه مورد نظر می‌نویسد. این دستور آنها را موظف به اجرای این حکم می‌‌کند.
نکته‌ای که در این نوع از جلب باید مد نظر قرار بگیرد این است که در جلب عادی شاکی نمی‌تواند برای اجرای حکم خود از سایر کلانتری‌ها کمک بخواهد.
حکم جلب سیار
در این نوع از جلب برخلاف حکم جلب عادی محل اقامت و سکونت متهم مشخص نیست. بعبارتی شاکی از محل سکونت و اقامت متهم خبر ندارد. در این صورت قاضی پرونده اقدام به صدور حکم جلب سیار می‌نماید. در این موارد این دستور خطاب به همه کلانتری‌های موجود در حوزه قضای دادگاه صادر و ابلاغ می‌گردد و در هر قسمت از حوزه قضایی می‌توان آن را پیگیری نمود.
نکته ای که باید به خاطر داشت این است که حکم جلب مدت مشخصی دارد. بعد از سپری شدن این مدت دیگر اعتبار نخواهد داشت. افرادی که تا زمان سررسید حکم جلب متهم خود موفق به بازداشت فرد مورد نظر نشده‌اند، می‌‌بایست قبل از تمام شدن تاریخ آن نسبت به تمدید حکم جلب اقدامات لازم را انجام دهند.
بیشتر بخوانید: محکومیت مالی
بازداشت موقت
بازداشت موقت به صورت قرار بازداشت موقت صورت می پذیرد.(قرار عبارت است از تصمیمات مرجع قضایی برای تکمیل تحقیقات و یا اظهارنظر پیرامون امکان یا عدم امکان محاکمه‌ی متّهم در دادگاه) قرار بازداشت موقّت متّهم یکی از مهمترین قرارهای تأمین کیفری است. با صدور این قرار توسط مرجع قضایی، حق آزادی شخصی را که مجرم بودنش هنوز به اثبات نرسیده، از بین می‌رود. اما باید به یاد داشت که این عمل مزایایی را به همراه دارد که می‌تواند برای احقاق حق بزه دیده و یا جامعه بسیار ضروری باشد.
در ماده۲۳۷ قانون آیین دادرسی کیفری قانون‌گذار در راستای بازداشت موقت مقرر نموده است که “صدور قرار بازداشت موقت جایز نیست، مگر در موارد زیر که دلایل، قرائن و اَمارات کافی بر توجه اتّهام به متّهم دلالت کند”
دلایل بازداشت موقت
۱. جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات (مانند قتل عمد یا تجاوز به‌عنف یا سرقت حدّی برای بار چهارم یا محاربه)، حبس ابد (مانند تکرار سرقت حدّی برای بار سوم)، یا قطع عضو (مانند سرقت حدّی برای بار اول و دوم) و جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه‌ی آنها ثلث دیه‌ی کامل یا بیش از آن است.
۲.جرائم تعزیری که مجازات آن درجه ۴ و بالاتر است.
۳. جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور که مجازات قانونی آنها درجه ۵ و بالاتر است.
۴. ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر به قدرت‌نمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص که به وسیله‌ی چاقو یا هر نوع اسلحه انجام شود.
۵.سرقت، کلاهبرداری، ارتشاء، اختلاس، خیانت در امانت، جعل یا استفاده از سند مجعول، در صورتی که مشمول بند ۲ این ماده نباشد و متّهم دارای یک فقره سابقه محکومیت قطعی به علّت ارتکاب هر یک از جرائم مذکور باشد.
در حقیقت صدور این قرار اقدامی است مؤثر در جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم مخصوصا توسط بزهکاران حرفه ای که مخل نظم و آسایش عمومی هستند.
بدانید: چگونه ادعای خود را اثبات کنید؟
شرایط بازداشت موقت
البته ذکر این نکته نیز ضروری است که طبق ماده ی مذکور شرایط زیر برای بازداشت موقت فرد باید وجود داشته باشد:
۱.آزاد بودن متّهم موجب ازبین رفتن آثار و ادلّه جرم یا باعث تبانی با متّهمان دیگر یا شهود و مطّلعان واقعه گردد. و یا سبب شود شهود از ادای شهادت امتناع کنند.
۲. بیم فرار یا مخفی‌شدن متّهم باشد و به طریق دیگر نتوان از آن جلوگیری کرد.
۳. آزادبودن متّهم، مخلّ نظم عمومی، موجب به‌خطرافتادن جان شاکی، شهود یا خانواده آنان و یا حتی خود متّهم باشد.
در آخر باید این نکته را متذکر شد که قرار بازداشت موقت قابل اعتراض است. از سوی دیگر حداکثر مدّت قرار بازداشت موقّت یک ماه است. مگر در مورد جرایم بسیار مهم که مجازات آنها سلب حیات یا حبس ابد یا قطع عضو است یا جرایمی که مجازات تعزیری درجه ۳ به بالا و… دارند.
در صورت وجود هرگونه سوال و یا ابهام در مورد دستور جلب (حکم جلب) و یا قرار بازداشت موقت با وکلا و مشاوران مجرب موسسه وکلای بین المللی بیان امروز در تماس باشید. هدف ما ارائه ی خدمات حقوقی داخلی و بین المللی به صورت تخصصی و حرفه ای به شما عزیزان است.
برای اطلاع بیشتر: مجازات تهدید در فضای مجازی