حقوق مالکیت فکری چیست؟
حقوق مالکیت معنوی (IP) به خلاقیت های ذهن معطوف است و اختراعات. آثار ادبی و هنری، نمادها ، تصاویر ، نام ها و آرم های مورد استفاده در تجارت و … را در برمیگیرد. مالکیت معنوی برای هر تجارت و کسب و کاری یک دارایی نامشهود اما ارزشمند است که باید از آن محافظت شود تا مزیت رقابتی کسب و کار در بازار افزایش یابد. حقوق مالکیت فکری به دو شاخه عمده حقوق مالکیت صنعتی و حقوق مالکیت ادبی و هنری قابل تقسیم است. حقوق مالکیت صنعتی به سبب ارتباط تنگاتنگی که با اقتصاد، تجارت و حوزه های کسب و کار دارد از دید سرمایه گذاران، اهمیت مضاعف تری دارد.
حفاظت از دارایی های معنوی چگونه امکان پذیر است؟
حفاظت از دارایی های معنوی به چند راه امکان پذیر است که از جمله آن میتوان به ثبت حق اختراع، ثبت علائم تجاری، کپی رایت اشاره کرد. حق اختراع به طراحی منحصر به فرد و استثنایی در خصوص یک محصول یا موضوع اشاره دارد که مهم ترین ویژگی آن بدیع بودن و نوآورانه بودن آن است. علامت تجاری یا لوگو یا برند به نماد و عبارتی اغشاره دارد که محصول یا دستاورد یک کسب و کار یا شخص را از سایرین متمایز می سازد. کپی رایت به دفاع از حقوق آفریده های هنری و اصولا مکتوب اشاره دارد.
حمایت از حقوق مالکیت معنوی (IPR) برای اقتصاد و رشد بیشتر آن در زمینه هایی مانند تحقیق ، نوآوری و اشتغال مهم است. علاوه بر این اجرای موثر قواعد حمایت از حقوق مالکیت فکری IPR برای سلامتی و ایمنی اشخاص در جامعه ضروری است. با استفاده از قواعد حقوق مالکیت فکری معمولاً به خالق، حق انحصاری استفاده از آفرینش خود را برای مدت زمان مشخصی داده میشود.
حقوق مالکیت ادبی و هنری که با عنوان کپی رایت نیز شناخته میشود مواردی از قبلی آثار ادبی، قطعات موسیقی، انیمیشن، تصاویر متحرک، آثار گرافیکی و نقاشی، مجسمه ها و آثار حجمی، عکس، هنر پانتومیم، طراحی وب سایت، کلیه آثار سمعی و بصری که با رعایت حق تقدم ایجاد شده اند و … را پوشش میدهد. حقوق مربوط به حق چاپ شامل حقوق هنرمندان در اجراهایشان ، تهیه کنندگان آوا در ضبط هایشان و حقوق پخش کنندگان در رادیو ، تلویزیون ، وب و سایر برنامه های رسانه ای است. این تعریف مالکیت معنوی است. قوانین و مقررات ایران کپی رایت را به خوبی پوشش نمیدهد. اگر قواعد کپی رایت به خوبی رعایت گردد انتظار میرود.
مصادیق مالکیت معنوی چیست؟
- حق ثبت اختراع: حق ثبت اختراعات که برای نوآوری های جدید و مفید اعطا می شود و به اشخاص این حق را می دهد که از ساخت ، استفاده یا فروش اختراع دیگران جلوگیری کنند. ثبت اختراع برای اشخاص حق انحصاری در کالا و محصول تولید شد به وجود می آورد و هر نوع نقض ان از سوی صاحب حق اختراع قابل پیگیری است. اعتبار گواهینامهی اختراع پس از ۲۰ سال از تاریخ تسلیم اظهارنامهی اختراع منقضی میشود.
- اسرار تجاری:
- علائم تجاری: مدت اعتبار ثبت علامت تجاری، ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن است و این مدت با درخواست مالک آن برای دورههای متوالی ده ساله با پرداخت هزینه مقرر، قابل تمدید است. هر ذینفعی از این امکان برخوردار است که حداکثر تا سی روز از تاریخ انتشار آگهی، درصورتی که مدعی شباهت زیاد علامت تجاری با علامتی دیگر و یا عدم رعایت الزامات قانونی از سوی متقاضی ثبت باشد، اعتراض خود را به اداره مالکیت صنعتی تسلیم نماید.
- طرح های صنعتی: طرح صنعتی را هنگامی میتوان ثبت کرد که طرح ارائه شده، جدید و یا اصیل باشد. مدت اعتبار طرح صنعتی، از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن پنج سال است. این مدت را میتوان برای دو دوره ۵ ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید نمود.
- نشان های جغرافیایی
آیا ایده ها مالکیت فکری هستند ؟ آیا ایده ها قابل ثبت به عنوان یک حق مالکیت فکری هستند؟
یک ایده به تنهایی قابل ثبت نیست و بنابراین صرف یک ایده به عنوان یک دارایی معنوی تحت حمایت و حفاظت قانونی قرار نمیگیرد و به خودی خود نیز نمیتواند منشأ اثر حقوقی باشد. تحقق ایده باید دقیق توصیف شود. در بسیاری از کشورها اکتشافات ، اشکال زیبایی شناختی و سیستم های تجاری نمیتوانند به عنوان ایده و حتی اختراع ثبت شوند. علی رغم تبلیغات بسیار زیادی که در رسانه ها وجود دارد تا به اشخاص القا کند که ایده هایشان قابل ثبت و حفاظت هستند باید به روشنی گفت که ایده ها تا قبل از اجرا و تبدیل شده به یک کالا یا خدمت از پوشش حمایتی ویژه ای برخوردار نیستند. هیچ راهی موثر برای محافظت از ایده وجود ندارد این بدان معنا نیست که ایده ها ارزشمند نیستند بدیهی است که یک ایده اولین قدم اساسی برای هر اختراعی است.
هیچ چیزی بدون ایده اتفاق نمی افتد و نخواهد افتاد ، بنابراین از یک نظر ایده قطعه ای مهم و ارزشمند برای معادله کلی نوآوری هستند. با این حال ، به خودی خود ، ایده ها از نظر پولی ارزش ندارند. بدون برخی از مظاهر قابل شناسایی این ایده ، هیچگونه حمایت از مالکیت معنوی حاصل نخواهد شد و هیچ حقوق انحصاری جاری نخواهد بود.
در حالی که موافقت نامه های محرمانه بودن ، یا موافقت نامه های عدم افشای اطلاعات که بعضاً نامیده می شوند ، برای مخترعین در مراحل اولیه برای محافظت از ایده خود کاملاً ضروری است ، اما مسئله این است که آنها فقط درمورد کسانی که تعهد رازداری را پذیرفته اند محافظت می کنند. اگر و اگر تعهد محرمانه بودن شکسته شود ، شما فقط ادعای نقض قرارداد دارید (یعنی نقض توافق نامه محرمانه بودن) ، اما راز تجاری اختراع شما دیگر یک راز نخواهد بود.
جرائم نقض حق مالکیت فکری چگونه رسیدگی میشود؟
دادگاههای تهران، به دعاوی جرائم حوزه مالکیت معنوی رسیدگی میکنند و براساس تشخیص قوه قضائیه و براساس صلاحیت های حرفه ای، شعبی از دادگاه عمومی به موضوع رسیدگی به ادعاها و جرائم این حوزه اختصاص داده شده است. اگر دعوایی در خصوص جرائم حوزه مالکیت فکری در دادگاههای دیگر مطرح شود قضات با صدور قرار امتناع از رسیدگی به شاکی اعلام میکنند که شکایت خود را در شعب ویژه اقامه و پیگیری کنند.
خدمات حقوقی حوزه مالکیت فکری
در قوانین و مقررات ایران، خسارت های ناشی از نقض حقوق مالکیت فکری مورد اشاره قرار گرفته است ، که موسسه حقوقی بیان امروز قبلا در یک مقاله بدان پرداخته است و پیشنهاد میشود در صورتی که با مسئله نقض حقوق مالکیت فکری مواجه شده اید؛ با موسسه حقوقی بیان امروز به عنوان موسسه حقوقی پیشگام در حقوق مالکیت فکری تماس برقرار کنید و از خدمات متنوع حقوقی آنلاین یا حضوری مشاوران حقوقی و وکلای این موسسه حقوقی برتر در تهران برخوردار شوید.
اقداماتی که برای محافظت از دارایی های معنوی میتوان انجام داد اختصاراً عبارتند از:
- دارایی معنوی خود را شناسایی کنید و نتیجه بگیرید که در کدام دسته از دارایی های معنوی قرار میگیرد. با این اقدام میتوانید قوانین و مقررات حاکم بر آن را بشناسید. استفاده از خدمات مشاوران حقوقی و وکلا آشنا به مسائل حقوق مالکیت فکری میتواند کار را برای شما ساده کند؛
- مالکیت خود را بر دارایی معنوی به اثبات برسانید و آن را در کشور محل تجارت و کسب و کار خود و هرجایی که قوانین به شما اجازه میدهد به ثبت برسانید؛
- اصولاً اگر کشور متبوع شما یا کسب و کارتان با کشورهای دیگر موافقت نامه های تجاری داشته باشد حمایت از این حقوق به عنوان بخشی از ان موافقت نامه ها گنجانده شده است با این وجود از مشاور حقوقی و وکیل خود بخواهید تا اطلاعات کامل را در این خصوص برای شما کسب و در اختیارتان قرار دهد.
- به مواعدی که در قانون برای هر یک از حقوق مالکیت معنوی تان به رسمیت شناخته است توجه کافی داشته باشید و آنها را از دست ندهید.
بیشتر بخوانید :
از راهنمایی شما کمال تشکر را دارم
با آرزوی توفیق روز افزون