انواع دعوای خانواده
خانواده به عنوان یکی از مهم ترین واحدهای جامعه از اهمیت و قداست ویژه‌ای برخوردار است. در واقع جامعه متشکل از خانواده‌هایی با آداب و رسوم، فرهنگ و مذهب و عقاید مشترک است. حفظ حرمت و حریم خانواده از امور مربوط به نظم عمومی به شمار می‌رود و قانونگذار توافقی بر خلاف آن و مصالح خانواده را معتبر نمی‌شمارد. خانواده محلی برای رشد و نمو نسل آینده است، به نظر می رسد همین امر برای تبدیل شدن نظام خانواده به یک نظام مهم درجامعه کفایت می کند.
با وجود تاکید بر حفظ حریم خانواده یکی از شایع ترین دعاوی که در چندسال اخیر با آن رویه رو هستیم دعاوی خانواده است. برای همین در مبحث پیش رو قصد داریم تا با چیستی این موضوع، انواع دعاوی خانواده و مرجع رسیدگی به دعاوی خانواده آشنا شویم. بر اساس قانون حمایت از خانواده مصوب ۹/ ۱۲/ ۹۱، قوه قضائیه مکلف به تخصیص شماری از دادگاه‌های عمومی به دادگاه خانواده شده است که از این رهگذر قانون گذار عزم جدی خود را جهت اختصاصی کردن رسیدگی به دعاوی خانوادگی به دلیل اهمیت و قداست نهاد خانواده، بیان کرد.
پس برای پاسخ به این سوال که دعاوی خانواده کجا رسیدگی می شود باید بیان داشت که دادگاه رسیدگی کننده به دعاوی خانوادگی دادگاه خانواده است. در شهرها و شهرستان هایی هم که دادگاه خانواده تشکیل نشده باشد دادگاه عمومی حقوقی صالح به رسیدگی به دعاوی خانوادگی است، مگر اینکه موضوع دعوا مربوط به اصل نکاح و انحلال آن باشد که باید در نزدیکترین دادگاه خانواده نسبت به آن تعیین تکلیف خواهد شد.
بعد از آشنایی با دادگاه صالح بع رسیدگی به دعاوی خانوادگی باید به احصای دعاوی قابل طرح در این دادگاه پرداخت، ماده ۴ قانون حمایت خانواده مصوب ۹۱ به احصای هجده مورد از دعاوی که دادگاه خانوادگی صالح به رسیدگی آن هاست پرداخته است این هجده مورد دعاوی عبارتند از:
- نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن
- نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح
- شروط ضمن عقد نکاح
- ازدواج مجدد
- جهیزیه
- مهریه
- نفقه زوجه و اجرت‌المثل ایام زوجیت (اجرت‌المثل به اجرتی گفته می‌شود که زن بخاطر انجام کارهایی که از لحاظ شرعی و قانونی وظیفه انجام آن‌ها را ندارد و به دستور همسر خود آن‌ها را انجام می‌دهد، دریافت می‌کند)
- تمکین و نشوز (تمکین به معنای انجام وظایف زناشویی و نشوز به معنای عدم انجام این وظایف می‌باشد)
- طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن
- حضانت و ملاقات طفل (حضانت حق و تکلیفی است که والدین در خصوص نگه‌داری و سرپرستی کودک دارد)
- نسب
- رشد، حجر و رفع آن (حجر به حالتی گفته می‌شود که شخص بخاطر صغیر، مجنون یا سفیه بودن توانایی انجام اعمال حقوقی و اداره امور مالی خود را ندارد)
- ولایت قهری، قیمومت، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان
۱۴ .نفقه اقارب - امور راجع به غایب مفقودالاثر
- سرپرستی کودکان بی‌سرپرست (فرزندخواندگی)
- اهدای جنین
- تغییر جنسیت
صلاحیت رسیدگی به موارد یاد شده ی بالا با دادگاه خانواده است و هرگاه این دعاوی در دادگاه های دیگری مطرح شود آن دادگاه باید به از خود صلاحیت کرده و رسیدگی را به دادگاه خانواده بسپارد.
با اینکه قانون حمایت خانواده در ماده ۴ مقرر کرده که رسیدگی به دعاوی مربوط به جهیزیه، مهریه و نفقه در صلاحیت دادگاه خانواده قرار است اما دعاوی مربوط به مهریه، جهیزیه و نفقه در صورت وجود دو شرط زیر در شورای حل اختلاف باید مطرح شود که ایندو شرط عبارتند از:
- مبلغ مهریه، نفقه و جهیزیه تا ۲۰ میلیون تومان باشد.
- در صورتی که پیش از طرح دعاوی مربوط به جهیزیه، نفقه و مهریه‌ی تا ۲۰ میلیون تومان، دعوای طلاق مطرح نشده باشد چون طلاق از اموری است که در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارد. اگر دادگاه خانواده حکم طلاق را صادر کند، در همین حکم تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه را هم مشخص می‌کند و دیگر نیازی به رسیدگی شورای حل اختلاف نیست.
در چند سال گذشته متاسفانه شاهد رشد آمار های مربوط به طرح دعاوی خانواده هستیم. به خصوص دعاوی طلاق که رشد چشم گیری نسبت به سال های گذشته پیدا کرده است. در راستای حل چالش ها و پرسش های حقوقی شما عزیزان و بزرگواران در رابظه با مسائل حقوقی مربوط به دعاوی خانوادگی، گروه مشاوران و وکلای مجرب و متخصص موسسه وکلای بین المللی بیان امروز آماده ی پاسخگویی به پرسش های حقوقی شما عزیزان و بزرگواران هستند.
این موسسه با بهره گیری از دانش و تجارب مشاورین و حقوق دانان جوان و حرفه ای آماده ی خدمت رسانی های حقوقی چه در موضوعات داخلی و چه در موضوعات بین المللی به شما عزیزان و همراهان همیشگی موسسه بیان امروز است.
برای کسب اطلاعات بیشتر برای دریافت خدمات حقوقی برخط و حضوری ما را در صفحات شبکه های اجتماعی موسسه وکلای بین المللی بیان امروز و سایت موسسه دنبال کنید. موسسه وکلای بین المللی بیان امروز صمیمانه از همراهی و حسن توجه بی نظرین شما عزیزان به موسسه کمال قدردانی و تشکر خود را ابراز می دارد.
بیشتر بخوانید:
