همانطور که میدانید یکی از بزرگترین معضلات اقتصادی کشور پولشویی و مبارزه با آن است. در همین راستا که در ادامه به بررسی راهکارهای جدید از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران می پردازیم. توضیحاتی پیرامون بخشنامه جدید بانک مرکزی درباره ی پولشویی تحت عنوان “دستورالعمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال” ارائه خواهیم داد.
بگذارید ابتدا به تعریف جرم پولشویی تعریف شده در قانون مبارزه با پولشویی نگاهی بیاندازیم: “تحصیل تملک نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از ارتکاب جرائم با علم منشا مجرمانه آن”. برای مثال درمورد مصادیق پولشویی میتوان به سوءاستفاده از حساب های افراد محجور افراد بی بضاعت بازنشتگان و بیکاران و همینطور اشخاص حقوقی که فقط روی کاغذ وجود دارند اشاره نمود.
هم اینک که با تعریف و مصادیق پولشویی آشنا شده اید میتوانیم سیاست های جدید بانک مرکزی در مورد مقابله با پولشویی را در۱۲ ماده بررسی کنیم.
ماده ۱- در این دستورالعمل،مهمترین اصلاحات و عبارت به کار رفته به شرح زیر تعریف میشوند:
۱-۱ شخص حقیقی فاقد شغل: به شخص حقیقی اطلاق میشود که اشتغال به کار ندارد و وضعیت اطلاعات شغلی خود را به مؤسسه اعتباری تحت یکی از عناوین زیر اظهار داشته است:
- بازنشسته: کلیه اشخاصی که حقوق یا مستمری مربوط به خود را به دلایلی نظیر رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قوانین مربوط یا از کار افتادگی از صندوقهای بازنشستگی از جمله سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری و … دریافت میکنند. همچنین اشخاص حقیقی فاقد شغلی که از مستمری بازماندگان بهرهمند میشوند، در
- این سند در شمول مصادیق اشخاص بازنشسته میباشند.
- بیکار: کلیه اشخاص حقیقی فاقد شغل که شامل مصادیق اشخاص بازنشسته و مستمری بگیر نمیباشند. دانش آموزان، دانشجویان، بانوان خانهدار، اشخاصی که مستمری بگیر و مقرری بیمه بیکاری دریافت مینمایند و نیز اشخاص حقیقی خارجی دارای اجازه اقامت معتبر که فاقد مجوز فعالیت معتبر در کشور میباشند، در شمول اشخاص بیکار تلقی میشوند.
۱-۲ شخص حقوقی که به موجب تبصره (۴) ماده (۱۸۶) قانون مالیاتهای مستقیم مصوب سال ۱۳۶۶ با اصلاحات و الحاقات بعدی، به مدت پنج(۵) سال فاقد فعالیت اقتصادی بوده و از طریق پایگاه اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی ایرانی به عنوان (غیر فعال مالیاتی) به مؤسسات اعتباری معرفی میشود.
۱-۳ تفاوت فاحش: در این دستورالعمل، تفاوت ۱۰ برابری سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال با سطح فعالیت مورد انتظار آن شخص، به عنوان تفاوت فاحش محسوب میشود.
ماده ۲- مؤسسه اعتباری مکلف است نسبت به تعیین سطح فعالیت بانکی موردانتظار شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال اقدام نموده و مراتب را مطابق با رویههایی که بانک مرکزی تعیین میکند به آن بانک اعلام نماید.
ماده ۳- حد مجاز سطح فعالیت مورد انتظار بانک مرکزی برای شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال به شرح جدول زیر است:
نوع شخص |
حداکثر سطح فعالیت موردانتظار |
بازنشسته |
۲۰ میلیارد ریال |
مستمری بگیر |
۱۰ میلیارد ریال |
بیکار |
۵ میلیارد ریال |
غیرفعال مالیاتی |
۵ میلیارد ریال |
تبصره ۱- در صورتی که سطح فعالیت موردانتظار شخص حقیقی فاقد شغل به دلیل وجود درآمدهای غیرشغلی مستمر مانند دریافت اجاره از املاک و یا سود دریافتی از سپردههای بانکی و …، بیش ازحد مجاز سطح فعالیت مورد انتظار مذکور در جدول فوق برای اشخاص فاقد شغل باشد، مؤسسه اعتباری در هر مورد باید پس از دریافت اسناد مثبته دالّ بر وجود درآمدهای غیرشغلی مستمر در همان سال شمسی و به نام شخص مزبور، مراتب را پس از تأیید واحد رعایت قوانین و مقررات مؤسسه اعتباری به بانک مرکزی اعلام نماید.
تبصره ۲- چنانچه شخص حقیقی فاقد شغل در شمول اشخاص محجور موضوع دستورالعمل اجرایی تعیین حدود ارائه خدمات بانکی به اشخاص محجور در مؤسسات اعتباری ابلاغی به موجب بخشنامه شماره ۲۴۱۸۰۴/۰۰ مورخ ۲۲/۰۸/۱۴۰۰ نیز قرار داشته باشد تعیین سطح فعالیت موردانتظار آن شخص باید مطابق با ماده (۲ )این دستورالعمل انجام پذیرد.
ماده ۴- اشخاص حقیقی فاقد شغل میتوانند در صورت اعتراض به سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده توسط مؤسسه اعتباری برای آنها، حداکثر ظرف مدت ۲ ماه پس از اطلاع از سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده، به مؤسسه اعتباری مراجعه نموده و با ارائه اسناد و مدارک مربوط، تقاضای خود برای افزایش سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده را به مؤسسه اعتباری تسلیم نمایند.
تبصره ۱- عدم مراجعه شخص حقیقی فاقد شغل به مؤسسه اعتباری ظرف مهلت زمانی مذکور، به منزله تأیید سطح فعالیت موردانتظار تعیین شده می باشد.
تبصره ۲- در صورت تأیید تقاضای شخص حقیقی فاقد شغل توسط مؤسسه اعتباری، افزایش سطح فعالیت موردانتظار وی بلامانع خواهد بود.
ماده ۵- مؤسسه اعتباری مکلف است سطح فعالیت مورد انتظار شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال را به صورت سامانههای نگهداری نموده و سطح فعالیت محقق شده وی نزد خود را حداکثر پس از۴۸ ساعت از زمان وقوع هر تراکنش محاسبه نماید.
ماده ۶- مؤسسه اعتباری موظف است سامانههای اطلاعاتی خود را به نحوی طراحی نماید که در صورت تخطی سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال قبل از سررسید یکساله از سطح فعالیت مورد انتظار وی، به صورت خودکار، مراتب اعلام گردد.
ماده ۷- چنانچه اعلامیه سامانهای عبور از سطح فعالیت موردانتظار حاکی از تفاوت فاحش باشد، علاوه بردعوت از شخص مزبور مطابق فرآیند مقرر در ماده(۶) مراتب باید بلافاصله به صورت محرمانه و بدون اطلاع شخص مورد نظر، به واحد مبارزه با پولشویی مؤسسه اعتباری اطلاع داده شود.
ماده ۸- پس از مراجعه شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال به درگاههای حضوری یا غیرحضوری مؤسسه اعتباری فرم مغایرت سطح فعالیت محقق شده با سطح فعالیت مورد انتظاربه شرح پیوست باید در اختیار آن شخص قرار داده شود.
ماده ۹- چنانچه شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیرفعال در مهلت یکماهه تعیین شده به درگاههای حضوری یا غیرحضوری مؤسسه اعتباری مراجعه ننماید، مؤسسه اعتباری مکلف است همه ابزارهای پرداخت آن شخص را غیرفعال نماید.
ماده ۱۰ – حسابهای سپرده سرمایهگذاری بلندمدت تراکنش محور نمیباشند و مشمول محاسبات سطح فعالیت موردانتظار و سطح فعالیت محقق شده نمیگردند. ایجاد قابلیت دریافت و پرداخت برای حسابهای سپرده مذکور و یا اتصال کارت پرداخت به آنها به هر نحو مطلقاً ممنوع است.
ماده ۱۱ – ارائه خدمات زیر به اشخاص حقیقی فاقد شغل یا اشخاص حقوقی غیرفعال مجاز نمیباشد. ارائه سایر خدمات بانکی به اشخاص فاقد شغل/فعالیت، منوط به رعایت قوانین و مقررات مربوط بلامانع است:
۱۱-۱- اشخاص حقیقی فاقد شغل:
- اعطای هرگونه ابزار پذیرش،
- اعطای تسهیلات و قبول انواع تعهدات با موضوعات تجاری از قبیل گشایش اعتبار اسنادی، تسهیلات در قالب مضاربه، خرید دین، سلف و …
- افتتاح حساب سپرده تجاری
۱۱-۲- اشخاص حقوقی غیرفعال:
- افتتاح حساب سپرده بانکی،
- اعطای هرگونه ابزار پذیرش،
- اعطای هرگونه ابزار پرداخت
- اعطای انواع تسهیلات و قبول انواع تعهدات،
- اعطای دسته چک؛
تبصره- ممنوعیت ارائه خدمات به اشخاص حقوقی غیرفعال مشمول خدماتی که در دوره فعال بودن آنها اعطاء شده اند، نمیگردد.
ماده ۱۲ – مؤسسه اعتباری پس از تعیین سطح فعالیت موردانتظار اشخاص حقیقی فاقد شغل، باید با استفاده از روشهایی نظیر ارسال پیامک یا درج در پایگاه اطلاعرسانی خود، اطلاعرسانی لازم را در این خصوص انجام داده و تمهیدات مقتضی را برای دریافت اعتراضهای احتمالی اشخاص مشمول به سطح فعالیت موردانتظار تعیین شده در چارچوب ماده (۴) این دستورالعمل فراهم نماید.
(دستورالعمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت بانکی اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیرفعال) در هفتمین جلسه مورخ ۲۴/۲/۱۴۰۱ هیأت عامل بانک مرکزی مطرح و مورد تأیید قرار گرفت و از تاریخ ابلاغ آن لازم الاجراست.
بیشتر بخوانید: مزایا و معایب فضای اشتراکی کار
جهت مشاوره با بهترین کارشناسان و مشاوران حقوقی، با ما تماس بگیرید.