کلاهبرداری رایانه ای
کلاهبرداری رایانه ای به عنوان یکی از مهمترین جرائم رایانه ای شناخته میشود که ماهیتاً جرم غیرقابل گذشت است. که در بستر وب قابل تحقق است. در این جرم کلاهبردار از طریق اعمال ذیل اموال دیگری را تصاحب می نماید:
- وارد کردن داده ها ( مثل اینکه شخص از رمز دیگری استفاده کند و حساب بانکی شخص را خالی کند یا اینکه با کدنویسی عملیاتی را ترتیب دهد که پول از حساب یا کارت بانکی شخص خارج و به حساب مورد نظرش منتقل شود و حتی پیامکی نیز برای دارنده حساب یا کارت ارسال تگردد)؛
- تغییر دادن داده ها (مثل اینکه شخص مشخصات حساب خود را تغییر دهد و وانمود کند که هیچ بدهی به بانک ندارد)؛
- محو کردن داده ها (حذف دائمی اطلاعاتی که با اموال و منافع شخص مرتبط است)؛
- متوقف کردن داده ها (روشی که بیشترین کاربرد را دارد).
بنابراین اگرچه در شکل سنتی کلاهبرداری بزه دیده باید فریب کلاهبردار را میخورد و اموالش را در اختیار وی قرار میداد، در کلاهبرداری رایانه ای ممکن است تصاحب اموال بزه دیده بدون آگاهی وی صورت پذیرد.
کلاهبرداری از جمله جرائمی است که تنها به فعل مثبت محقق میشود این یعنی شخص وقتی کلاهبردار شناخته میشود که با فریب و گمراه کردن دیگری اموال وی را برای خود یا شخص دیگر تصاحب کند فلذا نمیتوان با ترک فعل مرتکب کلاهبرداری شد.
مجازات کلاهبرداری رایانه ای استرداد اموال حاصل از کلاهبرداری و از یک تا پنج سال حبس یا جزای نقدی از بیست میلیون تا یکصد میلیون ریال و یا هر دو مجازات اخیر است. پیش تر در قانون تجارت الکترونیکی مجازاتی که برای کلاهبرداری رایانه ای در نظر گرفته شده بود کمتر بود که با توجه به تصویب قانون جرائم رایانه ای این ماده در این خصوص تخصیص میخورد.
بر اساس ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیکی شروع به جرم کلاهبرداری رایانه ای نیز جرم محسوب میشود فلذا مرتکب به حداقل مجازات قانونی در این خصوص محکوم خواهد شد.
جعل رایانه ای
برای تحقق جعل رایانه ای شخص جاعل یا داده های قابل استناد را ایجاد میکند و یا آنها را تغییر میدهد و یا به داده های قابل استناد، داده هایی را به طور متقلبانه وارد میکند یا در کارت های حافظه و قابل پردازش یا تراشه ها داده ها و علائم را تغییر میدهد یا به صورت متقلبانه به آنها داده ای را وارد میکند. جعل رایانه ای میتواند حبس یا جزای نقدی یا هر دو را به عنوان مجازات دربر داشته باشد و حتی در قانون جرائم رایانه ای استفاده عامدانه و عالمانه از داده ها و کارت های مجعول نیز شخص را به تحمل کیفر محکوم خواهد کرد.
جعل رایانه ای نیز همانند کلاهبرداری رایانه ای تنها با فعل مثبت قابل تحقق است فلذا نمیتوان آن را با ترک فعل قابل شکل گیری دانست. در جرم جعل رایانه ای مقصود از داده های قابل استناد داده هایی است که میتواند به صورت رسمی مورد استفاده قرار بگیرد و منشأ اثر باشد.
مؤسسه حقوقی بیان امروز، در زمینه جرائم رایانه ای و حقوق شهروندان در فضای مجازی به ارائه خدمات به اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی و ایرانی می پردازد. از جمله این خدمات میتوان به ثبت شکایت در زمینه کلاهبرداری رایانه ای و جعل رایانه ای و مشاوره در خصوص جرائم سایبری در ایران اشاره کرد. این موسسه حقوقی با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی مجرب و متخصص، آماده ارائه خدمات حقوقی مورد نیاز به منظور حفظ حقوق شهروندان در فضای مجازی در ایران است.
