لوگو یا علامت تجاری چیست؟

• لوگو یا علامت تجاری چیست؟

لوگو یا علامت تجاری

لوگو یا علامت تجاری ، به علامتی گفته می‌شود که معرفی کننده یک برند است و در بردارنده مجموعه خصوصیاتی است که یک برند را از دیگران متمایز می‌کند. در حقیقت نام، علامت تجاری یا همان لوگو که به صورت کلی تحت عنوان برند نیز شناخته می‌شود، کالاها و خدمات را از یکدیگر متمایز می‌سازد. برای درک کاربرد علامت تجاری باید اشاره کرد که علامت تجاری، موجب می‌شود که کالاهایی که توسط یک شخص یا یک کارخانه یا یک بنگاه و .. تولید می‌شود، در مجموعه کالاها و خدماتی که در جامعه عرضه شده امکان شناسایی داشته باشد.

تفاوت لوگو و علامت تجاری:

لوگو و علامت تجاری با هم تفاوتی ندارند و درواقع علامت تجاری ترجمه لوگو است که در زبان انگلیسی به کار می‌رود. بنابراین لوگو   و علامت تجاری یکی از حقوق مالکیت معنوی است که منظور از آن عبارت، طرح، علامت و نشانی است که امکان شناسایی و تشخیص محصولات را از یکدیگر فراهم می‌کند.

مالک علامت تجاری می‌تواند شخص حقیقی یا شخص حقوقی باشد و این شخص حقوقی میتواند یک شرکت بازرگانی یا سازمان تجاری بسیار بزرگ یا حتی یک کارگاه تولید و ساخت کوچک باشد. باتوجه به اینکه در متون قانونی و رسمی ایران، از عبارت علامت تجاری استفاده شده ، از این جا به بعد از عبارت لوگو استفاده نمی‌شود هرچند این دو تفاوتی ندارند.

اهمیت علامت تجاری:

لوگو یا همان علامت تجاری باید به شکلی طراحی و عرضه شود که مخاطب آن نه تنها آن را به خاطر بسپارد بلکه از آن احساسات مثبت یا خوشایندی هم دریافت کند. البته به صورت کلی کارکرد لوگو انتقال مفاهیم و احساساتی را به بیننده و مخاطب یک برند است و هرچه در این امر موفق تر عمل کند ماندگارتر نیز خواهدبود. اهمیت لوگو  تنها به ماندگاری و آشنا بودن آن برنمیگردد بلکه با استفاده از علامت تجاری، باید به دنبال ارائه تعریفی بصری از محصول، کالا، خدمت یا مشابه آن باشد.

 علامت تجاری باید بتواند هویت یک مجموعه را  در خود انعکاس دهد. همچنین علامت تجاری می‌تواند تفکر پنهان در کسب و کار را نمایان ساخته و فرهنگ سازمانی را در خود متبلور  و آن را در عرضه عمومی عرضه کند. علامت تجاری می‌تواند با هزینه کم، یک معرفی مناسب از یک کسب و کار ارائه کند.

علامت تجاری یا نشان تجاری یا به شکل فارسی‌تر، نماد بازرگانی، اعم از هر گونه رنگ، تصویر و نشانه‌ای است که نشانگر یک محصول یا خدمت است و برای تمایز آن محصول یا خدمت از دیگر محصولات و خدمات مشابه به کار می‌رود. علامت تجاری درصورت ثبت شدن دارای اعتبار حقوقی است و تحت حمایت قانون قرار می‌گیرد. از آنجائیکه علامت تجاری به عنوان مال شناخته می‌شود قابل خرید و فروش است.

علائم تجاری در قالب یک قرارداد می‌توانند مورد نقل و انتقال قرار گیرند، به عبارت دیگر قرارداد انتقال علامت تجاری قراردادی است که به موجب آن صاحب علامت تجاری به‌طور یک جا حقوق مربوط به علامت را به فروش می‌رساند. این انتقال می‌تواند در مرحله ثبت اظهارنامه یا بعد از ثبت علامت باشد.

ویژگی‌های علامت تجاری:

• هماهنگ و هم راستا با اهداف و استانداردهای یک کسب و کار باشد؛
• فرم گرافیکی و هویت بصری جذاب و مبتکرانه ای داشته باشد؛
• علامت تجاری برای برندینگ کسب و کار عنصری حیاتی است و به همین دلیل باید به نوعی طراحی و عرضه شود که برندینگ را برای کسب و کارها تسهیل کند.

مراحل ثبت علامت تجاری:

• طراحی یک علامت تجاری منحصر به فرد برای کسب و کار یا سازمان؛
• مراجعه به سامانه مرکز مالکیت معنوی و ثبت اظهارنامه (لازم است تمامی مدارک لازم جهت ثبت علامت تجاری در اختیار فرد باشند)؛
• پرداخت هزینه ثبت علامت تجاری به صورت اینترنتی؛
• ارسال اصل مدارک به محض تأیید اظهارنامه ثبت علامت تجاری؛
• پس از تأیید مدارک باید آگهی ثبت علامت در روزنامه رسمی به هزینه متقاضی منتشر شود؛
• با گذشت یک ماه و تمام شدن مهلت اعتراض به ثبت علامت تجاری، آگهی برای بار دوم منتشر می‌شود؛
• دریافت گواهینامه علامت تجاری ثبت شده که از تاریخ صدور ده سال اعتبار دارد.

مدت زمان لازم برای ثبت علامت تجاری:

حداقل زمان مورد نیاز برای ثبت یک علامت تجاری، ۷۵ روز به شرح ذیل است:

• ۱۵ روز چاپ آگهی نوبت اول در روزنامه رسمی؛
• ۳۰ روز مهلت قانونی رویت آگهی توسط مردم؛
• ۱۵ روز چاپ آگهی نوبت دوم در روزنامه رسمی؛
• حداقل ۱۵ روز برای همه فرایندهای اداری ثبت.

دلایل رد درخواست ثبت علامت:

• درخواست ثبت علامت تجاری، مشابه یا عین علامت تجاری باشد که قبلا به ثبت رسیده‌است؛
• علامت تجاری خلاف نظم و اخلاق عمومی یا به اصطلاح اخلاق حسنه و امنیت ملی باشد؛
• علامت تجاری مورد تقاضا برای ثبت موجب گمراهی مصرف‌کننده یا به اشتباه انداختن وی در انتخاب کالا شود چرا که با نشان‌های جغرافیایی و علائم آن شباهت معناداری دارد؛
• اگر علامت تجاری که تقاضای ثبت آن می‌شود از علائم مشهور، از اسامی متبرکه، اسامی مشاهیر، نمادها، نشان‌های رسمی، پرچم کشورها، علائم دولتی و بین المللی، نام ها و اختصارات مربوط به هویت و نشان های رسمی کشورها و نظایر موارد مذکور باشد؛
• علامت تجاری نباید توصیفی از مرغوبیت یا کیفیت کالا و خدمات باشد؛
• ثبت علامت تجاری در ایران مشروط به عدم استفاده از اصطلاحات بیگانه است؛
• درخواست ثبت علامتی که براساس قانون اساساً مشمول شرایط علامت نیست و یا باتوجه به نوع کالا بصورت عام و فاقد صفت مشخصه باشد محکوم به رد است؛
• تقاضای ثبت علامت تجاری که حاوی عنوان خانوادگی شخص دیگری باشد؛
• درخواست ثبت علامت از سوی شخص دیگری مقدمتاً ارائه شده‌باشد.

مدارک مورد نیاز ثبت علامت تجاری:

بسته به اینکه شخص حقیقی قصد ثبت علامت تجاری را داشته باشد یا شخص حقوقی موضوع متفاوت خواهدبود. در ادامه تقاضای ثبت علامت تجاری توسط هر یک از اشخاص مورد بررسی قرار می گیرد:

الف) مدارک لازم برای ثبت علامت تجاری توسط اشخاص حقیقی

• مدارک احراز هویت متقاضی ثبت علامت تجاری که شامل کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه و … است؛
• مدارک احراز صحت و هویت کسب و کار متقاضی ثبت علامت تجاری که از جمله این مدارک می‌توان به مجوزهای لازم در کسب و کار مربوطه، پروانه کسب، جواز کسب، پروانه بهره‌برداری و هر نوع مجوز لازم از واحدهای صنفی اشاره کرد؛
• اگر شخص حقیقی به دنبال صادرات خدمات یا کالاهایی باشد که برای ثبت علامت تجاری باید کارت بازرگانی در اختیار داشته باشد؛
• اگر علامت تجاری که شخص خواهان ثبت آن است لاتین باشد باید شخص کارت بازرگانی داشته باشد؛
• تصویر علامت تجاری همراه با توضیح علامت و توصیف آن. نسخه‌ای از شرایط و ضوابط استفاده از علامت جمعی، در صورتیکه علامت جمعی باشد؛
• اگر وکیل دادگستری برای ثبت علامت تجاری به وکالت از شخص حقیقی اقدام می‌کند، اصل وکالت نامه باید به مدارک ضمیمه شود.

ب) مدارک لازم برای ثبت علامت تجاری توسط اشخاص حقوقی

• آگهی تأسیس که همان اولین نسخه روزنامه رسمی شرکت و کسب و کار است؛
• تصویر آگهی آخرین تغییرات شرکت که نشان دهنده دارندگان حق امضاء در شرکت باشد؛
• مدارک احراز هویت اشخاصی که حق صدور اسناد تجاری و امضاء اوراق بهادار ممهور به مهر شرکت را دارند که شامل کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه و … است؛
• مدارک احراز صحت و هویت کسب و کار متقاضی ثبت علامت تجاری که از جمله این مدارک می‌توان به مجوزهای لازم در کسب و کار مربوطه، پروانه کسب، جواز کسب، پروانه بهره‌برداری و هر نوع مجوز لازم از واحدهای صنفی اشاره کرد؛
• اگر شخص حقیقی به دنبال صادرات خدمات یا کالاهایی باشد که برای ثبت علامت تجاری باید کارت بازرگانی در اختیار داشته‌باشد؛
• اگر علامت تجاری که شخص خواهان ثبت آن است لاتین باشد باید شخص کارت بازرگانی داشته‌باشد؛
• تصویر علامت تجاری همراه با توضیح علامت و توصیف آن. نسخه‌ای از شرایط و ضوابط استفاده از علامت جمعی، در صورتیکه علامت جمعی باشد؛
• اگر وکیل دادگستری برای ثبت علامت تجاری به وکالت از شخص حقوقی اقدام می‌کند، اصل وکالت‌نامه باید به مدارک ضمیمه شود.

مهم‌ترین قوانین در حوزه علامت تجاری در ایران:

• قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری؛
• کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی؛
• ماده واحده قانون ممنوعیت بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه؛
• قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان؛

در سال ۱۳۸۹ پیش نویس لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  به دولت تقدیم شد که در صورت تصویب جایگزین قوانین فعلی کپی رایت ایران خواهدشد.

ثبت داخلی یا بین‌المللی علامت تجاری:

ثبت علامت تجاری در ایران به دو صورت ثبت داخلی و ثبت بین‌المللی امکان پذیر است گرچه با وجود برخی موافقتنامه‌های منطقه‌ای روش دیگری تحت عنوان ثبت منطقه‌ای نیز وجود دارد.

در ثبت داخلی علامت تجاری، متقاضی با رجوع به اداره ثبت علامت تجاری کشور مدنظر خود و طی تشریفات قانونی بر مبنای قوانین آن کشور اقدام به ثبت علامت خود خواهدکرد. با این‌حال اگر شخصی تمایل داشته باشد که علامت تجاری خود را در بیش از یک کشور به ثبت برساند در ثبت داخلی ، باید زبان اختصاصی آن کشور را رعایت کند و هزینه های متعدد را متحمل شود.

اما در ثبت بین‌المللی علائم تجاری که با وجود موافقت‌نامه مادرید و پروتکل آن امکان‌پذیر است، متقاضی صرفا با مراجعه به یک اداره ثبت علامت تجاری ملی، با تکمیل فرم اظهارنامه بین‌المللی مراحل ثبت خود را طی می‌کند. در  این روش ، پس از تکمیل اظهارنامه بین المللی توسط متقاضی و تعیین کشورهایی که (صرفا کشورهای عضو سیستم مادرید) می‌خواهد در آن‌ها علامت خود را به ثبت برساند، اداره ثبت ملی اظهارنامه را به دفتر ثبت بین‌المللی  علامت تجاری وایپو مستقر در ژنو سوئیس ارسال می‌کند. اداره ثبت علامت وایپو پس از دریافت  اظهارنامه و بررسی شکلی آن را به کشورهای مدنظر متقاضی ارسال شده و در صورت تایید ثبت علامت در کشورهای مدنظر، گواهی ثبت بین‌المللی علامت در مجله رسمی وایپو منتشر خواهدشد.

بیشتر بخوانید:

ممیزی دارایی های معنوی

چرا باید برند خود را ثبت کنیم؟

بررسی ثبت علامت تجاری و اهمیت آن در کسب و کارها‌