شرکت زمانی به وجود می آید که دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی در مال یا کاری با یکدیگر مشارکت داشته باشند. در واقع باید در نظر داشت که یک شرکت از اجتماع افراد مختلف به وجود می آید، حال ذکر این نکته نیز لازم و ضروری به نظر می رسد که شرکتی که از اجتماع اشخاص حقیقی و یا حقوقی تشکیل می شود، می تواند مدنی باشد یا تجاری. شرکت تجاری با ثبت دارای شخصیت حقوقی میشود.
شرکت تجاری و مدنی:
باید توجه شود که در مواد قانون تجارت ایران، تعریف مشخص و معینی مطابق یکی از مواد قانونی از شرکت تجاری بیان نشده است و صرفاً به فعالیتهای تجاری و تاثیر آن بر ماهیت شرکتها اشاره شده است. به هر روی، باید در نظر داشت که وفق قانون تجارت، شرکت سهامی و تعاونی در هر حال تجاری محسوب میشوند.
علی ای حال، در نظر غالب حقوقدانان، شرکت تجاری یک شخصیت حقوقی مستقل است که برای فعالیتهای تجاری به منظور کسب سود ایجاد می شود. از سوی دیگر شرکت های مدنی بدین معنا هستند که دو یا چند شخص در مالی مالکیت مشترک ایجاد می شود. مانند اینکه دو نفر، هر کدام سه دانگ از یک خانه را خریداری کنند. چه بسا این شراکت به صورت ناگهانی و اتفاقی میان افراد حاصل شود مثل شراکت در سهم الارث.
شرکتها انواع مختلفی دارند که تقسیم اختیارات و مسئولیت ها، انگیزه ایجاد آن ها، سرمایه مورد نیاز ، نحوه ی تصمیم گیری در شرکت ها و … از جمله عواملی هستند که بر نوع شرکت تاثیر می گذارند. به هر روی وفق قانون تجارت، شرکت های تجاری، دارای انواع و اقسام مختلفی هستند اعم از سهامی، تضامنی، نسبی، مختلط، مسئولیت محدود و تعاونی و تمامی شرکت های تجاری موضوع ماده ۲۰ قانون تجارت برای این شروع فعالیت تجاری می بایست ابتدا به ثبت برسند. زمانی که شرکت با ثبت کردن دارای شخصیت حقوقی مستقل شد، تمامی فعالیت های آن به نام و حساب شرکت خواهد بود نه شریک خاصی. در شرکت تضامنی میزان مسئولیت شرکا نامحدود و به صورت مطلق است و در شرکت با مسئولیت محدود، مسئولیت شرکا محدود و تا میزان سرمایه ی شریک در شرکت میباشد. در شرکت نسبی میزان مسئولیت شرکا نامحدود و به نسبت سهم الشرکه ی شریک به کل سرمایه است. در شرکت سهامی نیز، میزان مسئولیت شرکا محدود به مبلغ اسمی سهام است.
فواید قرارداد:
نمونه قرارداد ثبت شرکت قراردادی معمولا تجاری است که بین اشخاص تنظیم میشود تا در چارچوبی مشخص و معین، عمل کنند. اشخاص حقیقی و حقوقی جهت دستیابی به سود و منفعت میتوانند تواناییها و داراییهای خود را مانند سرمایه، تخصص و ارتباطات در کنار یکدیگر قرار دهند. به علاوه، لازم است مجموع این تواناییها در کنار هم تحت چارچوب خاصی با تنظیم قراردادی میان این اشخاص انجام شود که ثبت شرکتها نوع خاصی از این قراردادها است. در واقع وفق این قرارداد اشخاصی که قصد تشکیل شرکت دارند ولی زمان کافی برای درگیر شدن در فرآیند تخصصی و علمی آن را ندارند، با انعقاد این قرارداد از خدمات شخص کارشناس و باتجربه در این مورد بهره میبرند.