آشنایی با مسئولیت محدود در شرکت ها
شرکت های تجاری در راستای انجام فعالیت های تجاری خود، از لحاظ نوع به صورت های گوناگونی تقسیم می شوند. ماده ۲۰ قانون تجارت ایران به احصا شرکت های تجاری پرداخته است که عبارتند از:
۱. شرکت سهامی
۲. شرکت با مسئولیت محدود
۳. شرکت تضامنی
۴. شرکت مختلط غیر سهامی
۵. شرکت مختلط سهامی
۶. شرکت نسبی
۷. شرکت تعاونی تولید و مصرف
حال سعی داریم تا در بلاگ پیش رو به یکی از مهم ترین انواع شرکت ها یعنی شرکت با مسئولیت محدود و موارد مرتبط با این نوع شرکت بپردازیم پس در ادامه بلاگ با ما همراه باشید.
قانون تجارت ایران در مواد ۹۴ الی ۱۱۵ به تعریف، بیان ویژگی ها و خصوصیات شرکت های با مسئولیت محدود پرداخته است و آن را به عنوان یکی از شرکت های سرمایه ای چنین تعریف کرده است: “شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هریک از شرکاء بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است”.
طبق قانون تجارت برای تأسیس شرکت با مسئولیت محدود نه تنها تمام سرمایه نقدی باید تأدیه شود، بلکه سهم الشرکه غیر نقدی نیز باید تقویم و تسلیم گردد. چنانچه شرکت بدون توجه به این اصل تشکیل گردد معتبر و قانونی نخواهد بود و طبق ماده ۱۰۰ قانون تجارت شرکا نمی توانند در برابر اشخاص ثالث به بطلان شرکت استناد کرده و مسئول جبران خسارت ناشی از اقدام غیرقانونی خود خواهند بود و حتی اگر دادگاه حکم بطلان شرکت را به دلایلی که ذکر شد صادر کند شرکاء، مدیران و هیأت نظاری که این تخلف مستند به آنهاست نمی توانند با استناد به این حکم از مسئولیت در قبال شرکاء و افراد ثالث دیگر نیز شانه خالی کنند بلکه در این خصوص مسئولیت تضامنی دارند.
علاوه بر این، هرگاه مؤسسین شرکت با مسئولیت محدود قواعد آمره در خصوص تأسیس شرکت را نادیده بگیرند و نقض این قواعد خسارتی را متوجه شرکای دیگر و اشخاص ثالث نماید، متضرر تحت هر عنوان میتواند در چارچوب قواعد عام مسئولیت مدنی جبران خسارت وارده را از دادگاه صالح مطالبه نماید.
همچنین، براساس ماده ۱۱۵ قانون تجارت اشخاص زیر به عنوان کلاهبردار قابل تعقیب کیفری خواهند بود:
- مؤسسین و مدیرانی که برخلاف واقع پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی، تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیرنقدی را در اوراق و اسنادی که باید برای ثبت شرکت بدهند اظهار کرده باشند.
- کسانی که به وسایل متقلبانه سهم الشرکه غیرنقدی را بیش از قیمت واقعی آن تقویم کرده باشند.
- مدیرانی که با نبود صورت دارایی یا به استناد صورت دارایی مزور منافع موهومی را بین شرکا تقسیم کنند.
این اشخاص به موجب ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری به یک تا هفت سال حبس و در صورت وجود جهات تشدید به دو تا ده سال حبس علاوه بر جریمه نقدی محکوم خواهند شد.
مسئولیت شرکا در شرکت با مسئولیت محدود
هر شریک در شرکت با مسئولیت محدود فقط تا میزان سرمایه، مسئول قروض و تعهدات شرکت است؛ بنابراین اگر شرکت منحل و دارایی آن نیز تصفیه گردد طلبکاران شرکت قادر نخواهند بود برای دریافت مطالبات خود به اموال شخصی شرکا مراجعه نمایند.
در اسم شرکت عبارت با مسئولیت محدود باید قید گردد وگرنه مطابق ماده ۹۵ قانون تجارت این شرکت در قبال اشخاص ثالث شرکت تضامنی محسوب می شود. علاوه بر این اسم شرکت نباید متضمن اسم هیچ یک از شرکا باشد در غیر این صورت شریکی که اسم او در عنوان شرکت قید شده در قبال اشخاص ثالث حکم شریک ضامن در شرکت تضامنی را خواهد داشت.
مطابق ماده ۹۸ قانون تجارت شرکا نسبت به تقویم سهم الشرکه غیرنقدی در مقابل اشخاص ثالث مسئولیت تضامنی دارند میزان مسئولیت شرکا در این خصوص عبارت است از مابه التفاوت ارزش واقعی و ارزش ارزیابی شده ی سهم الشرکه غیرنقدی. تقویم غیر واقعی برای شرکا مسئولیت های کیفری نیز به همراه خواهد داشت که در ادامه به آن اشاره میشود.
مسئولیت مدنی و کیفری مدیران شرکت با مسئولیت محدود
مجمع عمومی موسس در شرکت با مسئولیت محدود پس از تشکیل، اعضای اولیه هیأت مدیره را تعیین می کند. علاوه بر این، در شرکت با مسئولیت محدود، شخصی که عضو هیئت مدیره و یا شریک شرکت نیست، می تواند به عنوان مدیر عامل منصوب شود. مدت مأموریت مدیرعامل شرکت در ارتباط با مدت عضویت او در هیأت مدیره نیست. به صورت کلی مدیران شرکت تا انتخاب هیأت مدیره ی بعدی در سمت خود باقی می مانند مگر اینکه مجمع عمومی مدت مأموریت آنها را تعیین کرده باشد. این تصمیمات مجمع عمومی در این خصوص باید در جلسه رسمی مجمع اتخاذ و به اداره ثبت شرکت ها اطلاع رسانی گردد تا برای آگاهی عموم در روزنامه رسمی منتشر گردد.
محدودیت هایی که در تعیین مدیران و مدیرعامل در شرکت با مسئولیت محدود وجود دارد مشابه محدودیت هایی است که در این خصوص در شرکت های سهامی وجود دارد با این تفاوت که مدیران شرکت سهامی باید از میان سهام داران برگزیده شوند. این بدان معنا است که نمی توان شخص حقوقی را به عنوان مدیرعامل شرکت با مسئولیت محدود برگزید و این درحالی است که انتخاب شخص حقوقی به عنوان عضو هیأت مدیره بلامانع است. هم چنین افرادی که سابقه محکومیت کیفری موثر دارند نمی توانند به عنوان مدیرعامل شرکت با مسئولیت محدود انتخاب شوند.
الف)مسئولیت مدنی مدیران
مدیر یا مدیران شرکت با مسئولیت محدود به نام و به نمایندگی از شرکت با مسئولیت محدود و در چارچوب اساسنامه و سایر قوانین حاکم بر آن فعالیت می کنند و از آنجایی که نماینده شرکت محسوب میشوند و خود تاجر شناخته نمیشوند ادعای ورشکستگی علیه آنها در صورت توقف شرکت از تأدیه وجوهی که بر ذمه دارد، مسموع نیست. با این وجود چنانچه ناتوانی در پرداخت دین از تصمیمات یا سهل انگاری های آنها ناشی شود بر اساس قواعد عام مسئولیت مدنی مسئول اقدامات و تصمیمات خود برای جبران خسارات وارده شناخته می شوند.
ب)مسئولیت کیفری مدیران
با توجه به ماده ۱۱۵ قانون تجارت مدیرانی که در خصوص سرمایه شرکت در اسناد و اوراقی که به اداره ثبت شرکت ارائه می کنند اظهاراتی خلاف واقع بیان نمایند و یا اگر در صورت نبود دارایی یا به استناد دارایی مزور منافع موهومی را بین شرکا تقسیم کنند کلاهبردار شناخته می شوند و متضرر از اقدامات متقلبانه ی مدیران می تواند درخواست استرداد سود تقسیم شده را به عنوان جبران خسارت را نماید.
مسئولیت مدنی و کیفری مجمع عمومی شرکت با مسئولیت محدود
اگر در نتیجه تصمیمات مجمع عمومی شرکت با مسئولیت محدود قوانین نقض شود و مجمع عمومی در تصمیمات خود قوانین را نقض کند و یا از تصمیمات آن خسارتی متوجه شرکا و یا اشخاص ثالث گردد متضرر می تواند بر مبنای قواعد عام مسئولیت مدنی ( بروز خسارت و اثبات رابطه سببیت و ..) جبران خسارت وارده را مطالبه کند. هم چنین اگر شرکا بر مبنای تصمیمات مجمع عمومی مرتکب تقلب شوند براساس قانون مجازات اسلامی قابل محاکمه و تعقیب کیفری نیز خواهند بود.
مؤسسه وکلای بین المللی بیان امروز، در زمینه حقوق شرکت ها به ارائه خدمات به اشخاص خارجی و ایرانی حقیقی و حقوقی می پردازد. از جمله این خدمات میتوان به مشاوره و ثبت انواع شرکت، تأسیس شعبه و تأسیس نمایندگی شرکت خارجی در ایران اشاره کرد. این موسسه با بهره مندی از وکلای پایه یک دادگستری و مشاوران حقوقی مجرب و متخصص، آماده ارائه خدمات حقوقی حقوقی مورد نیاز به منظور سرمایه گذاری و ثبت شرکت در ایران است.
بیشتر بخوانید:
انواع شرکت های سهامی در قانون تجارت
